Previous Lesson -- Next Lesson
4. Fofo si wodo ŋutikɔkɔe na la le ememe tɔtɔ ƒe ɣeyiɣi aɖe me (Yohanes 12:27-36)
YOHANES 12:27-28
27 “Azɔ nye dzi le nu xam, ke nya ka magblɔ? Fofo, ɖem le gaƒoƒo sia mea? Gbeɖe, elabena esia ta meva xexea me ɖo. 28 Fofo, kɔ wò ŋkɔ ŋu.” Esi Yesu wu nya siawo nu la, gbe aɖe ɖi tso dziƒo be, “Mekɔ eŋuti xoxo, eye magakɔ eŋuti.”
Yesu kpe fu va se ɖe eƒe amenyenye ƒe gɔmedzedze. Eyae nye agbe ƒe Fiavi, gake ebɔbɔ eɖokui vaseɖe ku me. Eyae nye Aƒetɔwo ƒe Aƒetɔ, gake ena abosam, dzomavɔ ƒe aƒetɔ, tee kpɔ kple eƒe ŋusẽ katã. Yesu tsɔ míaƒe nuvɔ̃wo lɔ̃ faa, be wòafiã ɖe mía teƒe le Mawu ƒe dziku ƒe dzobibi me. Eyae nye Vi la, kple Fofoa tso mavɔmavɔ me. Le míaƒe ɖeɖe ta la, Fofoa gblẽe ɖi, ale be míawɔ ɖeka kplii le amenuveve me. Ame aɖeke mate ŋu akpɔ Vi la kple Fofo la ƒe vevesese kple vevesese adze sii ŋutɔŋutɔ o. Mawuɖekaetɔ̃ ƒe ɖekawɔwɔ kpe fu le míaƒe ɖeɖekpɔkpɔ ta.
Kristo ƒe ŋutilã mete ŋu nɔ te ɖe nyaƒoɖeamenu dziŋɔ sia nu o. Edo ɣli be, “Fofo, ɖem tso gaƒoƒo sia me.” Emegbe ese Gbɔgbɔ la ƒe ŋuɖoɖo nyuie le eƒe dzi me be: “Gaƒoƒo sia tae wodzi wò ɖo. Gaƒoƒo siae nye mavɔmavɔ ƒe taɖodzinu. Nuwɔwɔwo katã kpakple Fofo la le ɣeyiɣi si me woadzra amegbetɔwo kple Mawu dome ɖo, nuwɔwɔwo kple Wɔla la dome la lalam. Ɣemaɣi la, ɖeɖekpɔkpɔ ƒe ɖoɖoa ava eme bliboe.”
Tete Yesu do ɣli be, “Fofo, kafu wò ŋkɔ!” Vi la meɖo to ŋutilã ƒe gbe o. Edo gbe ɖa le ɖekawɔwɔ me kple Gbɔgbɔ Kɔkɔe la be: “Wò ŋkɔ ŋuti nakɔ. Ne xexeame nanya be menye Mawu dziŋɔ, didiƒe, nyemetsɔ ɖeke le eme o, ke boŋ Fofo lɔ̃ame, si tsɔ eɖokui na le Vi la me be yeaɖe ame vɔ̃ɖiwo kple ame siwo le tsɔtsrɔ̃m lae nènye.”
Mawu mehe ɖe megbe le Via ƒe kukuɖeɖea ŋu ɖoɖo me o be: “Medo nye ŋkɔ ɖe dzi le mewò. Wòe nye Vinye toɖola kple ɖokuibɔbɔla. Ame sia ame si akpɔ wò la, ekpɔam. Wòe nye nye lɔlɔ̃tɔ, mele dzidzɔ kpɔm ɖe ŋuwò. Dzidzɔ bubu aɖeke mele asinye wu be makpɔ wò nètsɔ atitsoga la o. Èkuna ɖe amewo teƒe, eye le wò ku me la, maɖe nye ŋutikɔkɔe ƒe nu vevitɔ afia le agbe ƒe ahomwo titina. Le atitsoga la dzi. mieɖea gbeƒã gɔmesese si le ŋutikɔkɔe kple kɔkɔenyenye vavãtɔ ŋu. Enye lɔlɔ̃, ɖokuitsɔtsɔsavɔ kple ɖokuigbegblẽ ƒe nuwɔna na amesiwo ƒe dzi sesẽ eye medze nɛ o.”
Dziƒogbea yi edzi be, “Magakafu nye ŋkɔ ne èfɔ tso yɔdo me, eye nèlia gbɔnye be nànɔ ŋutikɔkɔe me. Emegbe àdɔ nye Gbɔgbɔ ɖe wò lɔlɔ̃tɔwo dzi. Woado nye dziƒo ŋkɔ ɖe dzi to vi manyaxlẽwo dzidzi yeye to Gbɔgbɔ Kɔkɔe la dzi. Woƒe anyinɔnɔ dea bubu ŋunye; woƒe agbenɔnɔ nyui la kɔ ŋunye. Wò ku le atitsoga la dzi ana woadzi Mawu viwo. Wò kukuɖeɖe le ŋutikɔkɔe me anye Sɔlemeha la ƒe dzidzedzekpɔkpɔ ƒe kakaɖedzi. Wò ɖeɖe me koe wodoa ŋutikɔkɔe na Fofo la nuwuwu manɔmee.”
YOHANES 12:29-33
29 Esi ameha la se gbe sia la, wogblɔ be dziɖegbee; bubuwo gblɔ be mawudɔla aɖe ƒo nu nɛ. 30 Yesu gblɔ be, “Miawo ta gbe sia ɖi ɖo, menye tanye o. 31 Gaƒoƒo la de be woadrɔ̃ ʋɔnu xexea me; azɔ la, woanya xexe sia me ƒe fia la. 32 Gake nye la, ne wokɔm ɖa tso anyigba la, mahe amewo katã ɖe ɖokuinye ŋu.” 33 Egblɔ nya sia be yeatsɔ afia ku si ƒomevi ku ge yeala.
Ameha la menya be Yesu le nu ƒom kple Mawu o, ke boŋ wosusu be dziɖegbe ƒe ɖiɖie. Womete ŋu se egɔme be Mawu nye lɔlɔ̃ o, eye womete ŋu se eƒe gbe vivi la o, eye womete ŋu kpɔe dze sii be to Mawu ƒe ŋutikɔkɔe ɖeɖefia le Via me me la, xexeame ƒe ʋɔnudɔdrɔ̃ dze egɔme o.
Satana bu eƒe asi le eƒe kluviwo ŋu le ɣeyiɣi si me wokɔ Kristo ɖe atitsoga la dzi be wòana agbe mí to ku me. Woxɔ ŋusẽ le Vɔ̃ɖi la si to Vi la ƒe ɖokuibɔbɔ ɖe Fofo la ƒe lɔlɔ̃nu te me. Yesu yɔ abosam be xexe sia ƒe amegã, esi wòbu eŋu be xexeame katã le yeƒe ŋusẽ te. Esi Yesu dze ŋgɔ nu ŋutɔŋutɔ sia si me vevesese le la, mehe ɖe megbe o, ke boŋ etsɔ eƒe dzɔdzɔenyenye ƒe yi ƒo Satana, eye wòƒoe wòku. Míezu ablɔɖeviwo fifia le Yesu ƒe ŋkɔ me.
Eƒe atitsoga la he mí. Satana lé fu Yesu ale gbegbe be meɖe mɔ nɛ wòku le anyigba dzi alo le eƒe aba dzi o, ke boŋ eklãe ɖe ŋukpeti la ŋu. Gake abe alesi da si wofɔ ɖe tsitre le gbedzi le Mose ƒe ŋkekea me ɖi ɖase le Mawu ƒe tohehe na xɔsetɔwo ƒe nuwuwu ŋu ene la, nenema kee atitsoga la hea ʋɔnudɔdrɔ̃wo katã vaa Kristo ƒe abɔta. Mawu mebua fɔ ame siwo léa ŋku ɖe ame siwo woklã ɖe ati ŋu la ŋu o. Míaƒe Kristo dzixɔse klã mí ɖe ati ŋu kplii eye wòwɔ ɖeka kpli mí le eƒe ku me. Míeku na nu vɔ̃ eye míele agbe na dzɔdzɔenyenye.
Míaƒe ɖekawɔwɔ kple Kristo na míewɔ ɖeka kple eƒe ŋusẽ kple ŋutikɔkɔe. Eɖu nuvɔ̃ kple ku dzi le kɔkɔenyenye me, eye hekpe ɖe eŋu la, ahe mí ava eɖokui gbɔ eye wòakplɔ mí ayi eƒe ŋutikɔkɔe me. Ame siwo katã ɖoa ŋu ɖe eŋu la maku gbeɖe o, ke boŋ woakpɔ agbe mavɔ.
YOHANES 12:34
34 Ameha la biae be, “Míesee le Se la me be Kristo la anɔ agbe tegbee. Nu ka ta nèbe ‘woakɔ Amegbetɔ Vi la ɖe dzi’ ɖo? Ame kae nye Amegbetɔ Vi sia?”
Yudatɔwo dze agbagba be yewoazi Yesu dzi be wòana kpeɖodzi si me susu le eye eme kɔ na wo ale be mahiã be woaku eƒe nyateƒenyenye me o. Wonya Daniel ƒe agbalẽa, ta 7 lia, si me woyɔ Mesia la be Amegbetɔvi kple xexeame ƒe Ʋɔnudrɔ̃la le la ƒe mawunyaŋununya gɔmeɖeɖe. Gake wogadi kokoko be yewoase Mawu ƒe Vinyenye ƒe kpeɖodzi tso egbɔ. Womewɔ esia kple susu be yewoaxɔe ase o, elabena ne eva dzɔ be eyae nye amesi wògblɔ la, dzixɔse si le gotagome koe woatsɔ anae. Ame siwo si tameɖoɖo vɔ̃ le, siwo di be yewoatre mɔ̃ nɛ to nutsotso nɛ be egblɔ busunya me ne egblɔe tẽ be Amegbetɔvi ye yenye la hã nɔ wo dome. Yesu meɖea eɖokui fiana didilawo le mɔ si me susu le nu o, ke boŋ eɖea eɖokui fiana na xɔsetɔ anukwaretɔ siwo ɖoa Gbɔgbɔ Kɔkɔe la ŋu eye woʋua eme be Amegbetɔvi la nye Mawu ƒe Vi, hafi xɔa kpeɖodzi si me susu le.
YOHANES 12:35
35 Yesu ɖo eŋu na wo be, “Kekeli la agaklẽ na mi ɣeyiɣi kpui aɖe ko. Mizɔ le kekeli la me hafi viviti nagado ɖe mi. Ame si le viviti me zɔm la menya afi si yim wòle o.
Yesue nye xexeame ƒe Kekeli, esi wòkpɔe dze sii be kekeli mehiã numeɖeɖe tsitotsito o. Wokpɔnɛ dzea sii elabena ame tsɛwo te ŋu kpɔa kekeli eye wodea vovototoe kple viviti dome. Togbɔ be ŋkeke le keklẽm la, ame ate ŋu azɔ mɔ, azɔ afɔ alo aƒu du. Le zã me la, ame aɖeke mate ŋu awɔ dɔ o. Esi Ɣea le keklẽm la, ɣeyiɣia de be míawɔ dɔ ahanɔ dɔ dzi. Yesu gblɔ na Yudatɔwo be ɣeyiɣi sue aɖe koe susɔ na yewo be yewoage ɖe yeƒe Kekeli fiaɖuƒea me, ne wodi nenema. Ɣeyiɣi sia bia nyametsotso, ɖokuibɔbɔ kple sesẽ.
Ke hã, amesi gbe kekeli la tsia viviti me eye mete ŋu kpɔa eƒe mɔ o. Yesu gblɔ na Yudatɔwo xoxo be woatsa le viviti me, mɔ aɖeke manɔmee, tameɖoɖo aɖeke manɔmee alo mɔkpɔkpɔ manɔmee. Mele be woatɔtɔ viviti sia kple viviti ŋutɔŋutɔ si le mía godo o. Eku ɖe viviti ememetɔ, si gbɔgbɔ vɔ̃ si le amegbetɔ me hena vɛ ŋu. Le woƒe ŋusẽkpɔɖeamedzi te la, amegbetɔ va doa viviti ɖe edzi. Eye ne mebɔbɔ eɖokui ɖe Kristo te o la, viviti aɖu edzi mlɔeba. Ènya nusita “Kristotɔwo” dukɔ aɖewo va zu viviti dzɔtsoƒe le xexe sia mea? Menye amesiwo yɔa wo ɖokui be “Kristotɔwo” katãe tsɔ woƒe agbe na Kristo o. Kristotɔ siwo wogbugbɔ dzi la ʋee aɖewo koe li. Viviti xɔ aƒe ɖe amesiwo katã megena ɖe kekelifiaɖuƒe la me o la dzi. Màte ŋu anyi nyanyuia ƒe yayrawo dome tso dziwòlawo gbɔ le ɖokuiwò si o. Wò ŋutɔ gbɔe wòtso be nàxɔ Kristo, aɖo eŋu eye nàtsɔ ɖokuiwò ana.
YOHANES 12:36
36 Mixɔ kekeli la dzi se esi wòle mia gbɔ, be miazu kekeli ƒe viwo.” Esi Yesu gblɔ nya siawo vɔ la, edo go le ameawo dome ɖaɣla eɖokui.
Míaƒe ɖekawɔwɔ kple Kristo to xɔse me atrɔ mí kura. Nyanyui la kaka Mawu ƒe ŋutikɔkɔe ƒe keklẽ, siwo ŋu ŋusẽ le wu atɔm ƒe keklẽ. Gake esime nuklia ƒe keklẽwo gblẽa nu la, Kristo ƒe keklẽwo wɔa agbe mavɔ le mía me, ale be xɔsetɔ la zua kekeli ƒe vi kple kekeli na ame geɖewo. Kristo di be yeaxɔ wò ɖe yeƒe akɔnu, nyateƒe, dzadzɛnyenye kple lɔlɔ̃ yɔe fũ. Eyɔ wò be nàdzo le wò viviti me, age ɖe Eƒe kekeli wɔnuku la me, eye nànɔ kɔkɔe.
Ena nufiafia sia hafi ge ɖe Yerusalem. Menye ŋusẽtɔe xɔ ŋusẽa o, medze Romatɔwo alo Herodes dzi o. Eƒe aʋa la wu enu eye xexeame ƒe ʋɔnudɔdrɔ̃ gogo. Kekeli klẽna le viviti me; xɔsetɔwo akpɔ ɖeɖe eye dzimaxɔsetɔwo abu. Dziƒo kple anyigba dome dzre ɖo eƒe kɔkɔƒe. Mawu mezia amewo dzi be woaxɔe ase o. Ðe nèzu kekeli ƒe vi loo alo ɖe nègakpɔtɔ nye kluvi na viviti?
GBEDODOƉA: Míeda akpe na wò Aƒetɔ Yesu be nèɖe ɖokuiwò fia abe xexeame ƒe Kekeli ene. He mí ɖe wò nublanuikpɔkpɔ ƒe keklẽwo gbɔ, na nublanuikpɔkpɔ na mí. Trɔ míaƒe ŋku ɖa le xexeame ƒe ga, ŋusẽ kple aʋadziɖuɖuwo ŋu ale be míadze yowòme ŋutɔŋutɔ eye míayi edzi awɔ nuteƒe na wò abe wò kekeli ƒe viwo ene.
BIABIA:
- Nukae wòfia be woazu kekeliviwo?