Previous Lesson -- Next Lesson
b) Doorashada u dhexeeya Ciise iyo Baraabaas (Yooxanaa 18:39-40)
YOOXANAA 18:39-40
39 Laakiin waxaad leedihiin caado inaan mid idiin sii daayo Iidda Kormaridda. Haddaba ma doonaysaa inaan idiin sii daayo Boqorkii Yuhuudda? 40 Kolkaasay dhammaan mar kale qayliyeen iyagoo leh, Ninkan ma aha, laakiin Baraabbas. Baraabbas wuxuu ahaa waxdhace.
Bilaatos wuxuu dareemay in uu Ciise run ahaa oo aan khatar ku jirin. Oo wuxuu u soo baxay Yuhuuddii Gadareni ku sugayay, oo markay xaqiiqa ahaan waayeen ayay u ashtakeeyeen. Dhammaan afartan Injiilku waxay xaqiijinayaan in Ciise uu ahaa mid aan dembi lahayn sida uu qabo sharciga diinta iyo sidoo kale qawaaniinta madaniga ah. Ma uusan awoodin in guddoomiyuhu wax ka qabtaan eedaha Ciise. Sidaa daraadeed wakiilka hey'adda madaniga ah ayaa qirtay Ciise aan waxba galabsan.
Bilaatos wuxuu u rajeeyay inuu ka takhaluso qofkan shakhsi ahaaneed, laakiin sidoo kale wuxuu ka welwelay inuu ku farxo Yuhuudda. Waxa uu soo jeedinayaa in maxbuuska la sii daayo iyada oo ku saleysan hab dhaqan kaas oo u oggolaanaya mid ka mid ah dambiilayaasha in loo cafiyo Maalinta Ciidda. Isagu wuxuu isku dayay inuu wadaadka sare u qaado isaga oo u yeeray Ciise oo ahaa boqorkii Yuhuudda si qarsoodi ah. Haddii Bilaatos isaga sii daayay, Ciise wuxuu lumiyay racfaankiisii caanka ahaa (sida Bilaatos uu ku dooday), maadaama uusan dadkiisa xor ka ahaan karin harqoodkii Romme.
Si kastaba ha ahaatee, wadaaddada iyo dadka ayaa ka careysnaa magaca " Boqorka Yuhuudda". Waxay filayeen geesinimo milateri, nin ah oo madax banaan oo daran. Sidaa daraaddeed waxay doorteen Baraabbas oo ahaa dembigii; oo wuxuu doorbidaa nin dembi leh xagga Ilaaha quduuska ah.
Ma aha oo keliya kiniisadda Golaha ee Ciise, laakiin sidoo kale waxay ahayd dadweynihii isaga ka xanaajiyay. Ma waxaad la socotaa runta, sharafka iyo hubka, ama ma waxaad jeceshahay sharci yaqaanada oo ku tiirsan rabshadaha iyo khiyaanada, oo iska dhaafa naxariista iyo runta?
c) Ah garaacista Ciise ka hor inta eedeeyayaashiisa (Yooxanaa 19:1-5)
YOOXANAA 19:1-3
1 Markaasaa Bilaatos haddaba Ciise watay oo karbaashay. 2 Askartiina taaj ayay qodxan uga taxeen, oo madaxiisay saareen, oo waxay u geliyeen dhar guduudan. 3 Waxay ku yidhaahdeen, Nabad, Boqorka Yuhuuddow. Wayna ku qosleen.
Waxa ay ku jirtey Bilaatos si ay Ciise u xoreeyaan oo u soo qabtaan eedeeyayaashiisa. Tani ma samayn lahayd, halkii uu ku dhufan lahaa xaqiiqooyinka oo la raadinayo heshiis; sidaas darteed wuxuu amar ku siiyay Ciise in la garaaco. Ciqaabtan oo kale waxay ahayd cabsi iyo daal. Jeexjeexyada ayaa waxay qaadeen lafo iyo lafo oo gooyay maqaarka. Markii askartu si isdaba joog ah u dhaqaajiyeen Ciise waxay ku xidhxidheen tiir qoyan oo dib u riixaya oo uu ku dhuftay jidhkiisa. Maqaarkiisa iyo jidhkiisa ayaa dillaacay oo horseeday xanuunka aan la garan karin. Kuwo badan oo sidaas lagu jirdilay ayaa ku dhintay habka. Rabbigeenna aan wax dambi aheyn wax badan ayaa ku dhacay jidhka iyo nafta.
Haddaba askartii markay xajiyeen silsiladihii waxay qaadeen jidhkii Ciise. Askartan waxay ku noolaayeen cabsida argagixisada Yuhuudda, oo aan ku dhicin inay soo baxaan habeenkii. Tani waxay markaas ahayd fursad ay kaga aar gudan karto iyadoo lagu ciqaabayo qof loo yaqaan boqorka Yuhuudda. Oo isaga waxaa lagu shubay fartannadii uu dadkii sumadda ku lahaa oo dhan. Mid ka mid ah ayaa u orday oo laftiray laanta geedka xayawaanka ah, isaga oo ka dhigaya taaj loo saaro si uu ugu dhejiyo Masiixa. Cadaadiska tufaaxan ee qodaxda ayaa ka dhigay dhiigga. Qaar kalena waxay la yimaadeen dhar qaali ah oo ka tirsan sarkaalka oo ku duudduubay isaga. Dhiigga lagu qasi karo dharka guduudan ilaa uu Ciise u muuqdo in lagu daboolay culeeyska. Intaa waxaa intaa dheer, waa la laaday oo si daacad ah u feeray. Qaarkoodna way sujuudeen, oo waxay u sujuudeen kursigiisii. Suurtagalnimada in ciidamadan imparishanku ka soo jeedaan quruumo kala duwan oo yurub ah waxay ka dhigan tahay in qaar badan oo ka mid ah qabiilooyinka adduunka ay wadaagaan jahwareerka iyo cayda lagu faray Lambarka Ilaah.
YOOXANAA 19:4-5
4 Bilaatos haddana dibadduu u baxay oo ku yidhi iyaga, Eega, isagaan idiin soo bixinayaa inaad ogaataan inaanan eed ku helin. 5 Ciise haddaba ayaa dibadda u soo baxay isagoo sita taajkii qodxanta, dharka guduudan. Bilaatos wuxuu ku yidhi, Bal eega ninka.
Bilaatos wuxuu eegay faylka Ciise oo wuxuu helay inuu ahaa mid aan waxba galabsan. Markii saddexaad ayuu baxay oo u duulay Yuhuuddii oo markhaati u ahaa mar labaad, "Anigu ma ihi dembi isaga." Ugu dambeyntiina, wuxuu isku dayay inuu isu keeno iyaga wejiga si uu u muujiyo khiyaanada oo uu muujiyo runta.Isagu wuxuu soo bixiyey Ciise oo dhan, iyo calaamooyinkii iyo yaababkii, oo wuxuu u ekaa dad caynkooda dhala. Oo garbihiisa waxaa ku jiray dhar bir ah, oo waxaa lagu luuqeeyaa dhiig.
Miyaad ubaahan kartaa sawirka Wanka Ilaah ee dembiga adduunka? Naxariistiisu waxay ahayd mid sarreeya, waayo, jacaylkiisa jacaylku wuxuu u muuqdaa dulqaadkiisa. Waxa uu hor istaagay kuwii ka soo horjeeday Bariga iyo Galbeedka, isaga oo ku dhuftay, la xanuunsanayey oo la qoday oo la qoday. Dhammaan taajirada aduunka ayaa leh miraayad qurux badan oo aan qiimo laheyn marka la barbardhigo taajkii uu qodxi lahaa ee dhiigga u horseeday dembiga oo dhan.
In kastoo Bilaatos uu ahaa kii ugu adkeeyey ragga ka hor tan, wuxuu u guuray sawirka this. Ma jirin wax raadraac ah oo nacayb ah oo wajiga Ciise, ama habaase inkaartey bushimihiisa. Waxa uu si aamusiiyey Aabihiis, oo wuxuu u barakeeyey cadowgiisa, oo wuxuu qaatay dembiyadii kuwii isaga u caayay. Markaasaa taliyihii wuxuu ku hadlay erayadii afkiisa ka yimid oo leh, Bal eeg, waa na kan. Wuxuu dareemay sharafta iyo sharaftiisa ninkan. Sidii uu ula jeedo in uu Masiixa ku yidhaahdo, "Tani waa ninkii u gaarka ah ee u ekaa ekaanshaha Ilaah." Naxariistiisa ayaa ku faafay, xitaa saacadda khatarta dhimashada; Quduusnimadiisii waxay u iftiimisay daciifnimadiisa jirka. Isagu ma uu dhibin xumaantiisa, laakiin dembigayga iyo adiga iyo dembigaaga oo dhanba.
d) Bilaatos oo uu ku daboolay dabeecadda ilaaha ah ee Masiixa (Yooxanaa 19:6-12)
YOOXANAA 19:6-7
6 Sidaa daraaddeed markii wadaaddadii sare iyo saraakiishii arkeen, ayay qayliyeen iyagoo leh, Iskutallaabta ku qodob, iskutallaabta ku qodob. Iskutallaabta ku qodob, iskutallaabta ku qodob. Markaasaa Bilaatos wuxuu ku yidhi, Idinku qaata, oo iskutallaabta ku qodob dad xaggiisa Laba lug ah. 7 Yuhuuddu waxay ugu jawaabeen, Sharci baannu leennahay, sharcigaas xaggiisana waa inuu dhinto, maxaa yeelay, wuxuu iska dhigay Wiilka Ilaah.
Muddo badan ayay ahaayeen saacadaha jirdilka, qaar badan oo ka mid ah dadku waxay ku soo degeen albaabbada guddoomiyihii. Hoggaamiyeyaashii Yuhuuddu waxay doonayeen in ay jilciyaan dabeecadooda ama ay diidaan, laakiin waxay ku heshiiyeen inay dalbadaan dhimashada Ciise hal mar iyagoo qaylinaya iyo baqdin xoog leh. Kuwa doonaya in ay noqdaan kuwo caqli gal ah ayaa caan ku noqday oo ay u maleynayeen in Ilaah ka tagay Ciise. Uma siinin mucjiso ah badbaadin, sidaas darteed dalabaadka dilka ayaa sii korodhay, waxaana la filayaa in Bilaatos la filayo in uu ka gudbo xukunka ugu adag. Sidaas daraaddeed way diideen, oo waxay siiyeen wax ayan Xabaalaha laga xiirin.
Waqti xaadirka ah, Bilaatos wuxuu si gaar ah uga digay calaamadaha rabshadaha, laakiin aan dooneynin inuu dilo qof si sharci darro ah, sidaas darteed wuxuu Yuhuudda ku yiri, "Qaado oo iskutallaabta ku qodbee, in kastoo aan ku qanacsanahay dembigiisa" in Ciise yahay dambiile. Taas aawadeed, Bilaatos wuxuu xukumay naftiisa inuu dembiile noqdo oo aan xaq u lahayn inuu ku dhaco qof aan waxba galabsan.
Yuhuuddu waxay ogtahay in Sharciga Roomaanku uu mamnuucay qof kasta oo dila, oo Bilaatos ayaa laga yaabaa inuu iyaga u soo jeesto, haddii ay sidaas sameeyeen, inkastoo uu erayada xasilloonaanta. Sharciga Yuhuudda ma lahayn wax loogu talagalay iskutallaabta, laakiin kaliya dhagxaan. Ciise waxa uu "beeniyay" oo uuna u qalmay in la dhagxiyo.
Odayaashii Yuhuuddu way ogyihiin, in haddii sheegashada Masiixa ee jannada ku jirta ay saxan yihiin, waa inay isaga u sujuudaan. Iskutallaabtu waxay "caddaynaysaa" inuusan u adeegsanayn dhammaan jirdilkii uu jirdilay. Waxay sidaas darteed xaq ku noqon lahaa by dhiman, ma by atoning dhiig, laakiin by iskutallaabta kale oo la kulmay Ilaah raalli ahaanshaha.
DUCO: Rabbi Ciise, waxaanu idiinka mahad celineynaa xanuunkaaga iyo jirdilka, adiguna waxaad xustay jilbahayaga. Waxaan ku ammaaneynaa sabirkaaga, jacaylka iyo sharaftaada. Adigu waxaad tahay King. Naga caawi inaad adeecdo; Naga baro inaannu cadowga u leexanno, oo aynu u nijaasno kuwa jidka neceb. Waxaan kugu ammaaneynaa in dhiiggaaga uu nadiifiyo dembigeena. Wiilka Ilaah, waannu nahay. Nagu soo dhaca oo nadiifiya daacadnimadaada, iyo naxariistaada, iyo waligiiba.
SU'AASHA:
- Maxaynu ka baranaa sawirka Ciise ee la garaacay, isagoo xiran dhar guduudan iyo mid taajir ah?