Previous Lesson -- Next Lesson
d) Kristo ƒe mawume nɔnɔme wɔ dɔ ɖe Pilato dzi (Yohanes 19:6-11)
YOHANES 19:8-11
8 Esi Pilato se nya sia la, vɔvɔ̃ ɖoe wu tsã, 9 eye wògage ɖe fiasã la me, eye wòbia Yesu be, “Afi ka nètso?” Gake Yesu meɖo nya la ŋu nɛ o. 10 Pilato gblɔ be, “Mèle nya ŋu ɖo ge nam oa? Ènya be ŋusẽ le asinye be maɖe asi le ŋuwò alo mana woaklã wò ɖe ati ŋua?” 11 Yesu gblɔ nɛ be, “Màte ŋu akpɔ ŋusẽ aɖeke ɖe dzinye nenye be womena wò tso dziƒo o, eya ta ame si kplɔm vɛ na wò la ƒe nu vɔ̃ sɔ gbɔ wu tɔwò.”
Yesu ƒe amenyenye gakpɔtɔ nye nya ɣaɣla na Pilato. Eƒe dzɔdzɔenyenye, eƒe dzadzɛnyenye kple eƒe lɔlɔ̃ mesi le enu o. Eyata esi wòse be menye Yudatɔwo ƒe fia koe wobu Yesu be enye Mawu ƒe Vi hã o la, vɔvɔ̃ ɖoe. Romatɔwo kple Helatɔwo kpɔ dziƒo siwo yɔ fũ kple gbɔgbɔwo kple mawuwo, siwo te ŋu trɔna zu ŋutilã ɣeaɖewoɣi heʋuʋuna le amegbetɔwo dome la le susu me. Ebu eŋu be, “Ðe wòate ŋu adzɔ be mawue wònye le amegbetɔ ƒe nɔnɔme mea?” Ebia be, “Afi kae nètso?”
Yesu mewɔ mɔnukpɔkpɔ sia ŋudɔ tsɔ ƒo asa na tohehe o, ke boŋ ezi ɖoɖoe. Ðoɖoezizi sia nye nusi doa susu ɖa. Mawu meɖoa nyabiase siwo ku ɖe susuŋudɔwɔwɔ alo didi be yeanya nu bɔbɔe ŋu o, ke boŋ eɖea eɖokui fiana na xɔsetɔ si ɖoa ŋu ɖe eŋu. Eto vovo kura tso Helatɔwo kple Romatɔwo ƒe nukpɔsusu siwo tso Mawu gbɔ gbɔ, ame aɖeke mele abe eya ene o.
Ðoɖoezizi sia do dziku na Pilato eye wòbia be: “Mèdi be yeaƒo nu kplim oa? Ŋusẽ le asinye be mawu wò alo aɖe asi le ŋuwò, èle nye ŋusẽ te. Wò futɔwo bia be woaklã wò ɖe ati ŋu. Nye ɖeka koe ate ŋu axɔ na wò alo ahe wò ɖe ati ŋu.”
Anye ne Yesu aɖo eŋu be: “Enyo, ŋusẽ sia le asiwò. Fofonye tsɔe na wò. Le nyateƒe me la, menye wòe le vevie o. Eteƒe madidi o wò toflokonyenye aɖe eɖokui afia le nya madzɔmadzɔ aɖe me. Fofonye si le dziƒo nye ŋusẽkatãtɔ eye nye hã nye hã. Ŋusẽ aɖeke mele anyigba dzi o, negbe esi wòɖe mɔ nɛ ko.” Zi geɖe la, mɔɖeɖe sia wu enu ɖe ku me abe alesi wònɔ le Pilato, amesi xɔ ŋusẽ tso Mawu gbɔ ene. Mawu kpɔa ŋusẽ ɖe ŋutinya dzi, gake enaa amegbetɔwo tsɔa woƒe nuwɔnawo ƒe agbanɔamedzi. Wòe nye wò nuwɔna ɖe ame bubuwo ŋu ƒe agbanɔamedzi.
Yesu gblɔ na Pilato be: “Èwɔ nu vɔ̃, gake menye wò ɖeka koe ɖi fɔ o. Wo katã woxaxa ɖe nuvɔ̃ me. Miedi be yewoaklãm ɖe ati ŋu o, gake miaƒe vɔvɔ̃ kple vɔvɔ̃ na Kayafa zi dziwò be nàbu fɔm.” Nunɔlagã la ɖi fɔ le nuvɔ̃ si lolo wu me, elabena edi be yeaklã Yesu ɖe ati ŋu le ŋuʋaʋã kple fuléle ta. Esi Pilato nɔ ɖoƒe kɔkɔ aɖe ta la, ele nɛ be wòase veve ɖe nuvlowɔlawo nu hafi ate ŋu adzra wo kple Mawu dome ɖo. Gake esi wòbɔbɔ eɖokui ɖe gbɔgbɔ vɔ̃wo te ta la, ebu fɔ Yesu be enye amewula.
e) Pilato ƒe tohehe madzɔmadzɔ ɖe Yesu ŋu (Yohanes 19:12-16)
YOHANES 19:12
12 Tso esia dzi la, Pilato di vevie be yeaɖe asi le Yesu ŋu, gake Yudatɔwo ƒe kplɔlawo nɔ ɣlidodo dzi gblɔ nɛ be, “Ne èɖe asi le ame sia ŋu la, ekema mènye Kaisaro xɔlɔ̃ o. Ame si tsɔ eɖokui wɔ fiae la tsi tsitre ɖe Kaisaro ŋu.”
Pilato di be yeaɖe asi le Yesu ŋu, elabena gamenɔla la kpɔ ŋusẽ si le esi la dze sii. Gake Yesu ƒe mawuvɔvɔ̃ ɖo seɖoƒe na ŋusẽ sia. Yesu medo ŋɔdzi na Pilato o, ke boŋ eka mo nɛ tufafatɔe. Ede vovototo Pilato ƒe nuvɔ̃ kple Kayafa ƒe nuvlowɔwɔ dome. Yesue nye amesi drɔ̃ ʋɔnui la ƒe ʋɔnudrɔ̃la, eye wòdze agbagba be yeahee ayi mawume nu ŋutɔŋutɔwo gbɔ.
Esi Yudatɔ nunɔlawo de dzesi Pilato ƒe dzi ƒe tɔtrɔ la, wotsɔ numedzodzroa yi dunyahehe me. Yesu ƒe gbeƒãɖeɖe be yenye Mawu ƒe Vi nye nutsotso si mehiã o le Romatɔwo ƒe ʋɔnudrɔ̃ƒe. Eyata wodo ŋɔdzi nɛ be yewoabu fɔ nutodziɖula la be mewɔ nuteƒe na Kaisaro o, ne mewu Yesu o.
“Kaisaro xɔlɔ̃” fia mɔnukpɔkpɔ aɖe si le Fiagã la si. Wotsɔ dzesideŋkɔ sia na eƒe vavalawo kple edzilawo. Ðewohĩ Pilato srɔ̃ nye ƒometɔ. Esi Tiberio Kaisaro meka ɖe ame aɖeke dzi o eye mɔkpɔkpɔbuɖeametɔe wònye ta la, elɔ̃a ɖikeke le eƒe vavalawo ƒe anukwareɖiɖi ŋu. Enɔ mɔ kpɔm ɣesiaɣi be aglãdzedze siwo wo dometɔ ɖeka alo bubu akplɔ. Ame sia ame si tso Kaisaro xɔlɔ̃a nu heɖo kpe eƒe nutsotsoa dzi la ate ŋu ahe amesi ŋu wotsɔ nya ɖo si wozi ɖe aboyo me ɣemaɣi la ƒe anyidzedze vɛ.
Ne Yudatɔwo ƒe ŋgɔnɔlawo ŋlɔ agbalẽ na Roma be Pilato ɖe asi le “Yudatɔwo ƒe Fia” la, anye ne wole gbɔgblɔm be Pilato le Kaisaro ƒe futɔwo nu ƒom ƒu ɖe eɖokui ŋu. Esia wɔe be ɖoƒe si Pilato nɔ la me mekɔ o. Medi be yeaɖe asi le yeƒe ɖoƒea ŋu le Yesu ta o, ne nyateƒea le Yesu ƒe akpa dzi gɔ̃ hã. Vɔvɔ̃ sia ɖu eƒe tsitretsiɖeŋua dzi eye wòdzra ɖo be yeagblɔ dziɖuɖua ƒe ʋɔnudɔdrɔ̃ si bu fɔ Yesu. Eto kɔnyinyiwo dzi be yeakɔ ye ɖokui ŋu tso Kristo ƒe ʋu la me. Ena wòdze abe ɖe wòtso afia dzɔdzɔe ene, gake le eƒe dzi me la, enya be yewɔ nu madzɔmadzɔ vavã.
YOHANES 19:13-16a
13 Esi Pilato se nya siawo la, ekplɔ Yesu do goe, eye wòyi ɖanɔ anyi ɖe eƒe ʋɔnudrɔ̃zikpui la dzi. Woda ʋɔnudrɔ̃zikpui sia ɖe kpe gbadza aɖe dzi le teƒe si woyɔna be Kpe Gbadza (si woyɔna le Hebrigbe me be Gabata). 14 Enye dzadzraɖoŋkeke na Ŋutitotoŋkekenyui la; anye gaƒoƒo adelia me. Pilato gblɔ na Yudatɔwo be, “Miaƒe fia lae nye esi!” 15 Gake wodo ɣli sesĩe be, “Mikplɔe dzoe! Mikplɔe dzoe! Miklãe ɖe ati ŋuti!” Pilato bia wo be, “Maklã miaƒe fia la ɖe ati ŋua?” Nunɔlagãwo ɖo eŋu nɛ be, “Fia aɖeke mele mía si o, negbe Kaisaro ko.” 16 Mlɔeba la, Pilato tsɔ Yesu de asi na wo be woaklãe ɖe ati ŋuti. Ale asrafoawo kplɔ Yesu dzoe.
Pilato do vlo Yudatɔwo ƒe mesianyenye ƒe mɔkpɔkpɔ eye wòɖu fewu le woƒe nɔnɔme ɖe Roma ŋu. Egblɔ be, “Mietso Yesu, ame si ɖe gbeƒã eƒe fiaɖuƒe la nu! Xɔ wò fiaɖuƒe si mate ŋu awɔ naneke o la wòzu tɔwò! Èɖi eyama eye mèdze be woalé ŋku ɖe ŋuwò o!”
Yudatɔwo se tameɖoɖo si ta woɖu fewuɖuɖu sia, si trɔ woƒe nyatoƒoetoto ɖe Yesu ŋu wòzu vlododo amesiwo tsɔ nya ɖe eŋu. Wodo ɣli be: “Klãe ɖe ati ŋu, woƒo fi dee! Mihee ɖe atitsoga ŋu!”
Nɔviŋutsu, amesiwo do ɣli la nye mawuvɔ̃lawo le woƒe se nu, gake wozu ŋkuagbãtɔwo, womete ŋu de dzesi lɔlɔ̃ si va ŋutilã me kple ɖokuibɔbɔ, kpakple Mawu ƒe kɔkɔenyenye si wowɔ le Yesu me o. Wolé fui eye wodi be yewoaɖe asi le eŋu. Subɔsubɔhawo alo dzonɔameme mahe amewo ava Mawu gbɔ o; lɔlɔ̃ si woɖe fia le Yesu me koe aʋu míaƒe ŋkuwo si ana míase eƒe nublanuikpɔkpɔ kple eƒe vɔsa gɔme.
Pilato na ablɔɖe eƒe vlododo eye wògado dziku na Yudatɔwo ake esi wòyɔ Yesu be "Fia", si nye kpeɖodzi be ameha bliboa ɖoe kplikpaa be yewoawu Yesu. Pilato dze agbagba be yeadi taflatsedodo ɖe yeƒe dzitsinya ƒe nutsotsoawo ta, gake taɖodzinu ɖeka koe nɔ ameha si nɔ dziku dom la si: be yeaklã Yesu ɖe ati ŋu. Ameawo ƒe gbe menye Mawu ƒe gbe o, elabena zi geɖe la, amegbetɔwo wɔa vodada, eye Satana wɔa gbɔdzɔgbɔdzɔ siawo ŋudɔ.
Nunɔlawo do dziku le Pilato ƒe fewuɖuɖu ta. Wogblɔ nya aɖe si wɔ nuku ŋutɔ be: “Fia ɖeka koe le mía si: Kaisaro!” Alakpanuwɔwɔ ka gbegbee nye si! Subɔsubɔhakplɔlawo nɔ vɔvɔ̃m na mesia-ha la eye wolé fu Herodes, si nye fefewɔfia. Wolɔ̃ Kaisaro, si nye Helatɔwo ƒe dekɔnuwo dzikpɔla, si lé se kple ɖoɖo me ɖe asi le dukɔa me. Woto esia me de Nubabla Xoxoa me nyagblɔɖiwo kple mesia ƒe mɔkpɔkpɔwo katã asi. Alakpa fofo ʋãa viawo. Ke hã, Yesu tsi tre ɖe nyateƒea ŋu, eɖo to Mawu ƒe gbe le eƒe dzitsinya me eye wòyi edzi ɖi anukware bliboe.
Mlɔeba la, Pilato gblɔ ʋɔnudɔdrɔ̃, si ɖokuitɔdidi, vɔ̃ɖinyenye kple ameflunyawo ʋã. Mawu ƒe Vi la zi ɖoɖoe, eye wòɖo ŋu ɖe Fofoa ƒe mɔfiafia si ɖe mɔ na nutodziɖula la be wòaklã Via ɖe ati ŋu. To ʋɔnudɔdrɔ̃ madzɔmadzɔ sia dzi la, Yesu wu Mawu kple Amegbetɔ dome avuléle nu. Gbɔgbɔ vɔ̃awo susu be yewoɖu dzi, gake ema nye Mawu ƒe ɖoɖowo ƒe akpa aɖe.
GBEDODOƉA: Aƒetɔ Yesu, míede ta agu le ŋkuwòme; wòe nye Mawu ƒe Alẽvi, si ɖea xexeame ƒe nuvɔ̃ ɖa. Na dzi veveseɖeamenu, anukwaretɔ kple dzi dzɔdzɔe mí. Kpe ɖe mía ŋu be míagazã ame bubuwo atsɔ aɖo míaƒe taɖodzinuwo gbɔ o eye nàna ŋusẽ mí be míadi ku wu ametafatafa kple asiɖeɖe le vɔ̃ɖinyenye ŋu.
BIABIA:
- Nu ka tae Pilato drɔ̃ ʋɔnu Yesu?