Previous Lesson -- Next Lesson
1. Pol ke Anatolia - Apollos ke Ephesus ye Korint (Ọrụ 18: 23-28)
ỌRU 18:23-28
23 Mgbe ọ nọsịrị nwa oge, ọ gawara wee gafee mpaghara Galeshia na Frijia, na-eme ka ndị niile na-eso ụzọ sie ike. 24 Ma onye-Ju, aha-ya bu Apollos, onye amuru na Aleksandria, onye bu nwoke amuru otutu ma buru onye Akwukwo nso, biara na Efesọs. 25 Nwoke a eziwo uzọ n'uzọ YHWH; o we ju obi ya agha, o n andkwu, kuzie kwa ihe nile nke Onye-nwe-ayi ezi-okwu, ọ bu ezie na ọ mara nání baptism nke Jọn. 26 Ya mere, ọ malitere ikwu okwu n'atụghị egwu n'ụlọ nzukọ. Mgbe Akwila na Prisila nuru ya, ha weputara ya nke-ọma ma kọwaara ya uzọ Chineke nke-ọma. 27 Ma mbe ọ chọrọ ịga na Akaia, umu-nna dere, nābhorta ndi n disciplesso uzọ Jizos ka ha nata Ya; ma mgbe ọ bịarutere, o nyeere ndị ahụ kwenyere site n'amara aka; 28 n'ihi na o mere ka ike gwụ ndị Juu n'ihu ọha, na-egosi site n'Akwụkwọ Nsọ na Jizọs bụ Kraịst ahụ.
Pol dị ka nna, onye mụrụ ọtụtụ ụmụ nke mmụọ nsọ n'ọtụtụ obodo. Ọ gụsiri ha agụụ ike, chọọkwa ka ha na-aga n'okwukwe. Ọ nọghị ogologo oge n'Antiọk, ma ọ laghachitere n'oge na-adịghị anya, na-aga ije puku kwuru puku kilomita na ugwu na ọzara. Ọ gafere osimiri ndị dị ize ndụ ma mara ihe akpịrị na-akpọ nkụ n'ọzara. Obi ya kwaliri ya gaa n'ihu, ịgbaso ndị ahụ chigharịrị, iji gbaa ha ume ma gbaa ha ume. Ọ chọsiri ike ka ha bụrụ ìhè n’ọchịchịrị site n’ịhụnanya ha bara ụba na okwukwe bara ụba. Ọ bụghị naanị na Pọl gara ụka ndị guzobere, iji obi umeala na nsọpụrụ kere òkè n'ememe okwukwe na iso ha nwee mmekọrịta. Ọ na-achọkwa ndị mmadụ n'otu n'otu na ndị nọpụrụ iche, n'ihi na ndị niile kwere ekwe bụ otu akụkụ, ọ dịghị nke ọ bụla n'ime ha ka nke ọzọ mma.
Tupu ọ bịarute Efesọs, Apọlọs, onye nkụzi ghaara Jizọs ụgha, pụtara na mberede. O si na Jeruselem ma obu Antiọk bia, kama o si Aleksandria bia. Obodo ukwu a, nke dị n’Oké Osimiri Mediterenian, bụ obodo ukwu nke abụọ nke oge ya, na-esote Rome. Ọ bụ ebe ọdịbendị maka ọdịnala ndị Greek, nke a maara n'oge ahụ karịa Atens. N’Alegzandria, Philo, onye ọkà ihe ọmụma a ma ama, gbalịsiri ike iji amamihe Agba Ochie jikọọ ọdịbendị ndị Gris. Eleghi anya Apollos nwetara ihe omuma ya site na iguta akwukwo, n'ihi na obu onye maara okwu, onye maara asusu ma gugu akwukwo oma.
Apollos amaghi eziokwu nke Mo Nso bi n’ime obi ya, kama o jere uzo Jon Baptism. Eji mmiri mee ya mmiri, chegharia na mmehie ya niile, na ele anya ọbịbịa nke Kraist. O nwere ike zute Ndị Kraịst nọ na Aleksandria ma ọ bụ na Jeruselem, ma eleghị anya site n'ọnụ ha na Jizọs onye Nazaret bụ ezi Kraịst. Apollos banyere n'ime akwụkwọ Agba Ochie nke ọma, ma mara onye ahụ na ọrụ nile dị ebube nke amụma Mesaya Agba Ochie. Ọ nabatara ọnwụ Ya n’obe, mbilite n’ọnwụ ya site n’ili, na rịgoro n’eluigwe. Ọ na-atụ anya ọbịbịa Ya ọzọ iwulite alaeze nke udo n’elu ụwa. Apollos ji ikwusa ozi ọma na ịnụ ọkụ n'obi kwusaara ndị Kristi eziokwu a, ọ bụ ezie na ọ maghị obi nzọpụta, ma ọ bụ na Mmụọ Nsọ ebidoroghị ya. Na agbanyeghị na eziokwu a, mmụọ nke Onyenwe anyị rụrụ ọrụ site na ya, dịka ọ rụrụ ọrụ ndị amụma nke Agba Ochie. O juputara n’obi Jon Baptism. O bidobeghị, a mụrụ ya na mmụọ nsọ na mmiri.
Mgbe Akwịla na Prisila nuru nwa nwoke a ka ha na-ekwusa Jizos, na-ekwu okwu n’ụlọ nzukọ nke ndị Juu, obi ha nwere ọ ,ụ: n'ihi na a na-ewusi ọgbụgba ama nke Ndị Kraịst ike. Agbanyeghị, ha chọpụtara n’oge na-adịghị anya nwoke a na-ekwu okwu, onye kwuru okwu ziri ezi n ’ọmarịcha ụzọ, nwere ihe ọmụma banyere Iso zọ Kraịst. Ọ bụ onye ọkà ihe ọmụma nke kweere na Kraịst, mana ọ bụghị nwa Chineke nke juputara na Mmụọ Nsọ. Yabụ na ndị ọrụ nka abụọ na-agụghị akwụkwọ kpọrọ ndị ọkà okwu n'ụlọ ha, ma kụziere ya eziokwu banyere nzọpụta n'ụzọ zuru oke.
N'ime nkuzi ndị a anyị na-ahụ oke ihe anọ:
Nke mbu, Apollos, nwa agbogho mara nma nke nwere ọgụgụ isi na onye maara ihe, dị umeala n’obi, ma nweekwa obi ụtọ ịnata ntụzi site n’aka ndị ọrụ ụlọikwuu na-adịghị mma.
Nke abuo, oputara na ndi n’enweghi ego, ma ndi maara ihe banyere mmanye nke Mmuo Nso, nwere ike iji amamihe karie ya karie ihe omuma a guru, onye kweere na Jizos, ma o dighi ihe o maara banyere Mmo Nso.
Nke ato, Priscilla, nwanyi ahu bu onye isi okwu ya na nkwaghari a na nzuko a, ebe ana ebu aha ya aha na mbu site ugbua gaa niru. Ihe ngosi putara bu na nwanyi kwesiri ntukwasiobi puru inye ezigbo aka ma gbasie ike.
Nke anọ, o nwere ike bụrụ na Apọlọs nata ike nke mmụọ nsọ site na ndị na-arụ ụlọikwuu abụọ a, ebe Pọl n'onwe ya natara mmụọ site n'aka onye kwere ekwe dị mfe, Ananaịas, na Damaskọs. Chineke na-ejikarị ndị dị obere ma na-erube isi mebie ndị ukwu na ndị nwere ọgụgụ isi. Ngọzi na-adịrị ụka nke ndị otu ya dị mfe ma kwesị ntụkwasị obi, ndị anaghị akatọ onye na-ekwu okwu n'ihu ndị na-ege ya ntị, ma ọ bụ na-agwa ya ndị ọzọ okwu nlelị, kama kpọọ ya n'ụlọ ha kọwaara ya eziokwu nke mmụọ nsọ. Site na mkparịta ụka a, n'etiti ndị na-akpa ụlọikwuu abụọ na Apọlọs, ọ dị ka Pọl akụziere ndị ọrụ ya nke ọma n'oge ha na-arụ ọrụ aka. Ha puru itinye otutu amamihe n’ime Apollos karia akwukwo nile nke okacha amara ha nwere ike iru. Okwukwe na Mmuo Nso di ike karie ka mmuo niile ma obu ịnụ ọkụ n’obi siri ike.
Anyị gụrụ na e nwekwara ọtụtụ ụmụnna nwoke ndị ọzọ n'Efesọs. Ọ dị ka obere ọrụ Pọl na Efesọs na Prisila na-agba ala site na nkwusa ya, ewetala mmalite nke ụka ebe ahụ. Churcheska ndị ọzọ gbara ya gburugburu bịara mara ya nke ọma.
Umụnne nọ na Efesọs zigaara ọgbakọ nke dị na Kọrịnt akwụkwọ ozi maka Apọlọs, ka ha wee nata ya onye, n'agbanyeghị na o yi uwe dị ka onye ọkà ihe ọmụma, kwere na Jizọs, onye nwekwara ike iji Akwụkwọ Nsọ Agba Ochie gosi na Jizọs bụ Onyenwe anyị dị ndụ na Kraịst. Apollos ahapụghị Efesọs dịka ọ batara na ya, na-atụkwasị obi ya na ntụkwasị obi na nchegharị ya. O wulitere ozi oma ya naanị n’amara. Na Kọrịnt gosipụtara ya site na amara dị nsọ nke a na Kraist bụ Onye Nzọpụta, Onye Nnapụta, Onye Dike, Onye mmeri. Site n'ikwu okwu ya na Amụta Apọlọs nwere ike imeri ndị Juu, ọtụtụ kwenyere site na ya, na-abịa na-elele ya anya dị ka nna ime mmụọ ha (1 Ndị Kọrịnt 1: 12). N’otu oge ahụ, onye ụkọchukwu a bụụrụ ndị kwere ekwe ihe ike, n’ihi na o sonyeghị n’otu nzukọ ụka nke jikọtara Jeruselem na Antiọk, kama ọ nọpụrụ iche. N'agbanyeghị nke ahụ, Pọl gụrụ ya dịka nwanna nwoke n'ime Kraist, ma nata onyinye nke Kraịst nke dị n'ime ya iji wusie ụka ike. Yabụ, nwanne m nwoke, ajụla ndị ọkà okwu na-esighi ike na ezigbo ndị akaebe Kraịst si na chọọchị ndị ọzọ. Ka ha jeere ndi gi ozi ozi, ka ewe mezuo gi n’izu oke nke Kraist. Banyere ndị na-akpata ịjụ okwukwe na nkuzi na nkewa, enyere gị iwu ka ị ghara ịnabata gị na mkpakọrịta gị.
EKPERE: Anyi n’ekele Gi, Onye-nwe, n’ihi na called kpọrọ ndi kwere ekwe n’amaghị ama ka ha gbaa akaebe. Anyị na-eto gị, maka na I duziri onye gụrụ akwụkwọ, ma chegharịa, ka ọ nata nduzi nke ndị dị mfe, onye gara n'ihu na amara gị. Nye anyị obi ike, obi ume ala, na imekọ ihe ọnụ, ka anyị wee mara mkpa ezughị ezu nke ụka anyị, na-esite n’enyemaka nke ụmụnna nwoke kwesịrị ntụkwasị obi si na ụlọ ụka ndị ọzọ.
AJUJU:
- Olee ihe anọ gbara ọkpụrụkpụ nzukọ ahụ mere n'etiti nzukọ Apollos na di na nwunye na-arụ ọrụ?