Previous Lesson -- Next Lesson
3. Kooxda Xullay ee Sugtay Ruuxa Quduuska ah (Falima 1:13-14)
FALIMA 1:13-14
13 Oo markay galeen waxay galeen qolladdii sare oo ay degganaayeen, Butros, iyo Yacquub, iyo Yooxanaa, iyo Andaros, Filibos iyo Toomas; Bartholomew iyo Mattayos; Iyo Yacquub ina Alfayos, iyo Simoon reer Sanaag; iyo Yuudas ina Yacquub. 14 Kuwaas oo dhammu, iyagoo isku wada qalbi ah, ayay ku sii adkaysteen tukasho iyo tukasho, iyo dumarkii Maryan oo ahaa hooyadii Ciise iyo walaalihiis.
Ciise wuxuu xertiisii ku amray inay dunida oo dhan tagaan. Waa wax cajiib ah in aysan u soo bixin inay iyagu aaminaan xooggooda. Oo iyana ma ay soo baxeen iyagoo ku hadlaya erayo madhan oo codkarka dadka. Taa bedelkeed, waxay iskood u joogeen tukashada, oo waxay fuliyeen amarkii labaad ee Masiixa iyagoo sugaya Balantii Aabaha. Dhibaatooyinka dunidu waa mid cabsi leh, oo dadka faraha badan ee dembiga ku dhintay waxay u eg yihiin daad weyn. Waxaa iska hoogay kuwa rumeeyey ee doonaya inay adduunka ugu wacdiyaan xigmaddooda gaarka ah. Xaqiiqdii waxay ku dhex dhici doonaan qaybta ugu weyn ee waqtigeenna iyo maydhashada. Ha u maleynin inaad qof dib u habeyn karto ama qof kasta kugu hanuunin karo Masiixa adoo adeegsanaya xirfaddaada shaqsiyeed ama farshaxanimadaada. Aamusnow oo ducee, adigoo sugaya in Ilaah shaqeeyo. La soco in taariikhda Falimaha Rasuulladu ku bilaabeen tukasho ee aan ku bilaabin ereyo waaweyn. Ficilki ugu horreeyay ee rasuullada Masiixiyiintu waxay ahayd inay tukadaan oo sugaan. Waxay si fiican u ogaayeen in kartidoodu aysan wax natiijo ah ka dhalan doonin, maxaa yeelay ragga oo dhami way qaldaan. Laakiin ninka runta ah, ee Ilaah doortay, sida ninku yahayba, wuu dadaalayaa. Ma is weydiisay cidda guuleystaha kaliya noqon kartaa? Magiciisu waa Ciise Masiix. Isagu waa kan keliya ee badbaadiya, madax furanaya, oo guuleysta. Waxaan raacnaa talaabooyinkiisa waxaanan ka marag kicineynaa guushiisa.
Xertii uma ay noqon god ama cidla, kumana ay fikirin si qotodheer inay uga fikiraan waxyaalaha qarsoon ee adduunka ama ay quudhsadaan adduunkan nacaybka ka buuxay. Waxay ku kulmeen si ay u tukadaan. Waxay had iyo jeer naftooda u huraan baryada iyo wadajirka. Nuxurka kulamadooda wuxuu ahaa duco caadi ah. Waxay Ilaah ku ammaaneen ficillada Ciise, kuwaas oo iyagu laftoodu ay la kulmeen. Waxay si daacad ah uga toobadkeeneen guuldarradoodii waxayna u duceeyeen wixii ay soo mareen iyo rajooyinkooda. Waxay aabbahay jannada kala hadlayeen wixii khuseeya noloshooda oo dhan, mahadnaqid, qiran, weydiisasho, iyo baryootankiisa. Tukashadu waxay ahayd ganacsigooda ugu weyn, xirfadooda, iyo dadaalkooda.
Qolka sare wuxuu u badan yahay meesha lagu kulmo. Waxa kale oo laga yaabaa inay ahayd goobtii Cashada ugu dambaysay, meeshii Ciise xertiisii la cunay Iidda Kormaridda. Wuxuu halkaas ugu sheegay in markii kibisku calooshooda ku jiray, uu isaguna ku sii dhex noolaa iyaga, iyo sidii khamrigii u shubay xididdadooda, sidaas oo kalena dhiiggiisu uu nadiifiyey dhiiggooda oo uu u daahiriyey dhammaantood. Waxay ahayd inay gebi ahaanba cusboonaysiiyaan isaga oo ku dhex jira iyaga.
Kuwee nimankanu Masiix bay kula midoobeen axdi cusub, oo had iyo goorba ku sii jiray shirarka meeshan quduuska ah? Marka hore, waxaan aqoonsannahay Butros, dhaqsi dhaqso ah, kalluumayste firfircoon, oo diiday Rabbigiisa, mar dambe si loo helo cafis markii uu kulan shaqsi ah la yeesho Masiixa xeebta Galili. Waxaa loogu magac daray magacyada rasuullada, waayo isagu isagaa ahaa kii loo aaminay Eebbe inuu u hogaamiyo rasuullada kale oo uu la hadlo. Waxa ku xigay, waxaanu aragnaa Yooxanaa, oo ahaa wiil dhallinyar, qabow, oo xasilloon oo xasilloon, oo ku tiirsan jiray naaska Ciise. Wuxuu arkay ammaanta Rabbiga wuuna ka marag furay waxaas oo dhan. Marka laga soo tago waxaan aragnaa walaalkiis Yacquub oo tukanaya, kaasoo mar qudha jejebiyey inuu fadhiisto midigta ee Wiilka Ilaah ee boqortooyadiisa. Markii dambena wuxuu noqday shahiidki ugu horreeyay ee goob joog ka ahaa kuwa ku amaanayey Masiixu dhimashadiisa. Yacquub wuxuu saaxiib la ahaa Andrew, ninka weyn ee rumeysan Masiixa hortiisa dadka kale oo dhan, oo walaalkiis Butros ku hoggaamiyey, inuu markiiba badbaadiyo (Yooxanaa 1: 40 - 41). Kuwa tukanayey waxaa ka mid ahaa Filibos, mid ka mid xertii hore, oo uu Ciise raadinayey, oo hal mar ku dhawaaqay, “I soo raac” (Yooxanaa 1: 43- 45). Markiiba wuxuu doonay saaxiibkiis Nataana'el, oo loo yaqaan "Bartholomew" oo geedkii berdaha hoostiisa fadhiyey, qalbigiisana Ilaah hortiisa ku qariyey. Masiixu meel fog buu ka arkay oo wuxuu uugu yeedhay tukasho joogto ah. Isaga iyo xertiisii la socday waxay arkeen inay samadu furan tahay, iyo malaa'igihii oo kor u kacaya oo ku soo degaya Wiilka Aadanaha iyo kuwa raacsan.
Wareeggan lixda xero ee ugu horreeyay oo ka socda Beytsayda ee Galili, waxaan ku aragnaa Toomaas oo fadhiya, iyada oo dhibaatooyinku soo gaadheen. Ninkan tuhunsan ayaa hore uga helay su'aalaha duullaanka, aqoon qoto dheer oo Eebbe ka badan dhammaan xerta kale, sidaa darteed wuxuu markii dambe cibaadaysiiyay ciisena isagoo qaylinaya, “Rabbigay iyo Ilaahayow!” Kuwa ka mid ah kuwa suga Ruuxa Quduuska ah sidoo kale arag Matthew, cashuurqaade, ganacsade, xisaabiye, iyo turjubaan xirfad leh. Wuxuu addeecay adeeca Masiixa. Markii dambe wuxuu soo urursaday ereyadii badbaadiyaheedii, oo ku tilmaamay shuqulladiisii, oo isaga ku ammaani jiray injiilkiisa cajiibka ah. Waxbadan kama ogin nolosha saddexda rasuul ee kale. Sidii kuwa kale, iyaguna, waxay heleen awood ay Ciise kaga bogsiiyaan kuwa buka isla markaana ay jinniyada ku saaraan. Iyagu, sidoo kale, waxay ku farxeen in magacyadooda lagu qoray jannada, oo ay ku ammaaneen Ciise xagga injiilka badbaadada ee hareerahooda. In aanaan wax badan ka ogaanin noloshooda muhiim ma ahan, waayo Luukos ma uusan dooneynin inuu sharaxo falalka rasuullada. Rabitaankiisu wuxuu ahaa inuu muujiyo shaqada Masiixa nool, sida ka muuqata rasuulladiisa sharafta leh, oo qalbigooda u furay Ruuxiisa iyo hanuunkiisa.
Waa wax layaab leh in la arko dumarka ka mid ah wadaaga kaqeyb galayaasha kulamadan taxana ah. Kuwanu waa kuwa keligood istaagay iskutallaabta agtooda, oo isagu Rabbiga u xilsaaray inay soo wanaagga sarakicidda sarakicidda Masiixa loo muujiyo kuwa isaga raacsan maalinta koowaad ee usbuuca. Waxay la wadaageen kuwa kale oo dhan si ay u helaan xoogga Ruuxa Quduuska ah, oo loo diyaariyey ragga oo keliya, laakiin sidoo kale haweenka, oo aan guud ahaan ku kala duwanayn.
Maryan oo ahayd hooyadii Ciise, waxay sidoo kale ku jirtay wadaaggii kuwa suga ballantii Aabbaha. Tani waa markii ugu dambeysay oo iyadu lagu sheegay Axdiga Cusub. Iyadu umay muuqan boqoradda jannada, laakiin waxay ahayd sidii naagta is-hoosaysiisa oo tukata una baahan xoogga Ruuxa Quduuska ah.
Luukos, wacdiye, wuxuu sidoo kale garanayay hooyadiis hooyadiis, wuxuuna wax ka weydiiyay wiilkeeda. Wuxuu si cad uugu markhaati furay in Ciise lahaa walaalo isku dayay inay ka hor istaagaan inuu guto shaqadiisa badbaadiyaha, si aan reerka oo dhan u diidin ummaddu (Matayos 13: 55; Markos 3: 21; 31 - 35; 6: 3; Yooxanaa 7: 3- 8). Sarakiciddiisa kadib, Ciise wuxuu u muuqday walaalkiis Yacquub (1 Korintos 15: 7), kaasoo aad u gariiray ilaahnimadiisa ciise taas oo markii dambe u keentay walaalihiis intiisa kale wareega rasuullada. Way la duceeyeen iyaga, wayna noqdeen. Markaas ka dib, iyaguna, waxay bilaabeen inay sugaan ballankii Aabbaha. Markii dambe, Yacquub waxaa ka buuxsamay Ruuxa Quduuska ah wuxuuna u noqday tusaale u ah salaadda, iyo sidoo kale mid ka mid ah tiirarka kaniisadihii hore (Falimaha Rasuullada 12: 17; 15: 13; Galatiya 2:9).
Kii laga sara kiciyey kuwii dhintay ayaa midoobay hoggaamiyihii kuwa raacsan, dumarka aaminka ah, iyo weliba qoyskiisii dunida, oo si wada jir ah loogu tegi jiray kaniisadda lagu tukado. Kulligood waxay noqdeen isku qalbi iyo naf keliya, oo waxay isku halleeyeen tukasho. Miyaad tahay, gacaliye gacaliye, ma ku tukataa wadaagista walaalaha iyo rabitaanka iyo doonista Ilaah? Mise kaligaa ayaad tukataa? Kooxdan mideysan ee rag iyo dumarba ku duceeya ayaa ah halka ay ka bilaabanayso Falimaha rasuullada iyo kaniisadda oo dhan.
DUCADA: Sayidow Ciise Masiix, waan kugu mahadnaqaynaa, waayo rasuulladaadu ma dhisi boqortooyadaada xoogtooda iyo xigmaddooda, laakiin way wada duceeyeen iyagoo sugayay ballankii Aabbaha iyo xoogga awooddaada. Na bar inaan barinno oo aan si daacad ah u sugno xooggaaga, adoo isa siinaya midba midka kale.
SU'AALO:
- Waa kuwee nimankan iyo dumarkuba markay ku wada kulmeen ducada?