Waters of Life

Biblical Studies in Multiple Languages

Search in "Peul":
Home -- Peul -- Matthew - 038 (Capernaum as a Residence)
This page in: -- Arabic -- Armenian -- Azeri -- Bulgarian -- Chinese -- English -- French -- Georgian -- Hausa -- Hebrew -- Hungarian? -- Igbo -- Indonesian -- Javanese -- Latin? -- PEUL -- Polish -- Russian -- Somali -- Spanish? -- Telugu -- Uzbek -- Yiddish -- Yoruba

Previous Lesson -- Next Lesson

MATTA - Tuubee ko fii laamu Almasiihu on ngun bhadike!
Jandeeji suutaadhi ka Linjiila Almasiihu on no Matta yottiniri mo non
SOBBHUNDU 1 - Piiji arani dhin ka golle Almasiihu on (Matta 1:1 - 4:25)
C - Fii no Almasiihu on fuddhorii golle mun dhen Jaliilu (Matta 4:12-25)

1. Fii no Almasiihu on kodhorii ka wi’etee dhon Kafernahuum (Matta 4:12-17)


MATTA 4:12-17
12 Bhay Iisaa andii Yaayaa wattaama e joge, o yahi Jaliilu. 13 O eggi Naasirata, o yahi, o hodhoyi Kafernahuum ka daande weendu ka kernidi dhon e Zabuluunu e Naftali, 14 fii no ko daaliranoo annabi Isaaya kon laatora, wonde : 15 «Ko an yo leydi Zabuluunu e Naftali leydhe wondhe ka daande weendu, gadha Yurdayniwol, dhun ko Jaliilu ka dhiya leyyhi hodhi e mun. 16 Oo jamaa wondho e nder niwre yi'ii ndaygu moolanaangu, e hoore bhen joodhiibhe e ndin leydi ndi dhowdi mayde woni e mun, ndaygu jalbanii bhe. 17 Gila dhunn Iisaa fuddhii waajaade, wi'a: «Tuubee, ko fii laamu kammu ngun bhadike.

Bhawto annabi Iisaa looteede maande tuubuubuyee on e ko ndaygu ngun fooli kon niwre nden fewndo ko o ndarndaa ka wulaa, golle annabi Yaayaa-Lootoowo maande tuubuubuyee on hewti lannoode mun nden. Fewndo ontuma, Almasiihu on huuwi golle goo dhe Matta kanyun sifaaki fii mun dhoo.

  • O tawaa ka peera wadhata ka wi’etee Kanaa, dhun ko e nder leydi Jaliilu, ko dhon o wayli ndiyan dhan, o watti dhan njaram wiinyu (Yuuhanna 2:1-11).
  • O yaari Kafernahuum (Yuuhanna 2:12).
  • O yahi Yerusalaam fii juldeere Yawtaneede nden e fii labbhingol juulirde mawnde nden (Yuuhanna 2:13).
  • O yewtidi e Nikodiyuusu Yerusalaa ton (Yuuhanna 3:1-21).
  • O looti jabbhiibhe mo bhen maande kisiyee on e ndee nokkuure wi’eteende Yahuuda, tawi kanko annabi Yaayaa himo lootude yimbhe bhen ka wi’etee dhon Enuuna (Yuuhanna 3:22).
  • Annabi Iisaa yewtidi e debbo Samariyankeejo on (Yuuhanna 4:1-42).
  • O sellini bhiddho yeesoojo laamateeri ndin ka wi’etee dhon Kanaa e nder leydi Jaliilu ndin (Yuuhanna 4:43-54).

Ko ontuma annabi Yaayaa wadhaa e kaso ka Allaahu on newni non yo o laato timmudho e fee tampere nde Ibuliisa fawi mo nden, wano o newnirnoo non yo annabi Ayyuuba e jiyaabhe makko goo rewu e tampereeji. Bhay annabi Yaayaa lannii waaju makko ngun, Almasiihu on fuddhii non waajaade fii laamu ngun e nder leydi Jaliilu ndin.

Almasiihu on no habbii saa’i hawrudho on fii no o naatira Jaliilu. Hari bee o acca taho annabi Yaayaa hebha saa’i fii fertanagol Joomi on laawol ngol. Ebbhoore Joomiraadho on wadhii no feewiri no annabi Yaayaa dhuytora tigi ado Almasiihu on jalbude. Si wonaano dhun, yimbhe bhen sendondirayno bhe wi’a «Min ko mo mi Yaayaa» maa «Ko mo mi Iisaa». No o andirnoo wonde annabi Yaayaa wadhaama e joge, Almasiihu on hammiri Jaliilu. Goddhun dhun ko fii dogugol Fariisiyaabhe bhe Yahuuda monaninoobhe mo bhen, dhun ko takko fayda ko Heroodu monaninoo annabi Yaaya. Goddhun goo kadi ko fii wakkilingol annabi Yaayaa e fii darnugol e hoore didoodi ndi on didi ndin.

Allaahu on accirtaa aduna on nii bhaawo seedeebhe, maa o accirtaa nii moftal makko ngal bhaawo ardotoobhe. Nde o itti aaden hittudho woo, himo waawi kadi yaltinde goddho goo e bawgal Ruuhu-Seniidho yedhaadho on Moftal ngal. Allaahu on ko non huuwirta fannii himo mari kuugal laatinteengal.

Almasiihu on faamii fii ko Ben makko ardorii mo kon Jalillu ka juulirde mawnde nden woni dhon, kono hara ko ka kodhooli Jaliilu kadi. Annabi Iisaa no iwude Naasirata ka o ne’aa dhon, o yaara Kafernahuum, nokkuure ka jawdi woodi. Himo noddirde nde «saare makko nden», o huuwi dhon kaawakeeji hawniidhi dhuudhudhi. Matta no hollude e kene wondema kala ko feyyhunoo ka nder ngurndan Almasiihu on ko ko fennyinanoo ka annabaabhe bhen hiitinoo dhon ka Deftere. O seeditike wondema ko Baytilahiimi woni nokkuure ka o jibintee dhon e ko Naasirata woni nokkuure ka o hodhata dhon ko o woni suka tippude e ko annabaabhe bhen hiitii kon. Si en tippii e ko hiitaa kon ka deftere annabi Isaaya (9:1-2), en taway wondema ko Jaliilu woni nokkuure ka kuudhe annabi Iisaa dhen bhurataa dhon laataade wano Allaahu on muuyirnoo non gila poomaa.

Ko Almasiihu on woni ndaygu aduna on, ndaygu golle makko dhen ka hoore leydi ko Jaliilu woni e jalbirde. Nden nokkuure labaande no woddhondiri e saare Yerusalaam nden e juulirde mayre mawnde nden. Hodhubhe ton bhen andaa fota ko windii kon ka Defte e ka sariya annabi Muusaa wano jooma gande’en hodhubhe bhen ka saare mawnde. Wurin hibhe woddhodiri e bhen fota, kambhe ko bhe yimbhe fulawaa, wobbhe e mabbhe ko wadhoobhe fooroodu e wuybhe laabhubhe. Annabi Iisaa no faalaa ndaynginde nden saare wonde e nder niwre.

Zabuluunu e Naftali hari ko bolondaaji hunditudhi dhin leydi Jaliilu ndin. Ndee innde «Zabuluunu» ko iwude e ndee halfere «Zabhal» (ne’ugol). Almasiihu on no yahude haa e yimbhe bhurbhe jaasude bhen e nder jamaa on fii no o ittirana weelaabhe dhondhaa peewal bhen heege mun ngen, o bhanta bhe ka bannhe ruuhu.

Kongudhi annabi Iisaa arani dhin ko dhi annabi Yaayaa yewtunoo dhin tigi, e maanaa: «Tuubee.» Ko Linjiila on wadhori kon waylortaa no saa’iiji dhin yaarata non. Yamirooje dhen ko goote, ko addi kon yo dhe jonne kadi hinaa ko waylotoo. Neddho woo neddho, malaa’ikaajo woo malaa’ikaajo suusataa waajaade Linjiila goo (Galaasi 1:8). Tuubee on ko noddaandu ndu «kibaaru moyyho poomayankeejo» fewtinanaadho on on hande.

Almasiihu on no teddini fota golle annabi Yaayaa dhen, ko waaju gooto o woni e waajaade fii laabhal ngal. Dhun ko seedee wondema ko annabi Yaayaa tigi woni imminaadho e nelaadho makko on: annabi Iisaa tentinii fii kongol nelaadho makko on. Sengo goo, Bhiddho on ko ariri ko fii «hendagol ko rimi kon», kuudhe holludhe dhen wonde ko en tuububhe, wano annabaabhe bhen huuwirnoo non. Almasiihu on no waawunoo waajaade piiji labaadhi immorde ka Alla e ka kammu waawaynoodhi weltinde jom gande’en, kono ko huunde weebhunde o fennyinani bhe, e maanaa: «Tuubee ko fii laamu kammu ngun bhadike.»

Allaahu on tambitoto golle nulaabhe makko sellubhe-finde bhen, himo tentini wondema Ruuhu-Seniidho on no faalaa yo en wattitu taho miijooji men dhin e yo en seedu e junuubaaji men dhin. Ko junuubu on woni neene e baaba sattendeeji men dhin. Njoddi junuubu ko mayde. Almasiihu on weltortaa tun jattingol en e nder satteendeeji men dhin, kono o jattinay en kadi e ko woni kon sabu majji, e maanaa junuubu on. Himo toraade en yo en hebulin bhernde men nden e ruuhu men on e yo en fibhu anniye no seediren few e ellaaji men dhin, yo en anyu junuuubu, hooloren Alla on ardotoodho en ka laabhal ngal woni ton.

Ko junuubu sendata en e Tagudho en on. Yamiroore nde annabi Iisaa yamiri nden fii tuubugol ngol yedhay tama’u fii no yaltirten e nder wulaa men on e no naatiren ka suudu e ka laamateeri Ben men. Ko nden saatinande woni yamiroore aranere nden immorde Alla fii gomdhinal Almasiiyaabhe bhen. Hinaa neddho on yiltorta ka Alla no o faaliraa non. Himo hattonjini e saatineede e yamiroore e fibhugol anniye. Ko yiilorgol ngol ka laamu kammu ngun wontata huunde bhurnde hittunde nden ka Deftere Linjiila Matta. Wattanee yili wonde Matta huutortaa ko hasii kon wi’ugol «laamu Alla ngun» maadhun «laamu Almasiihu on ngun», kono o huutoray soono kala wi’ugol «laamu kammu ngun». Ko wadhi dhun ko tawde Yahuudiyankeebhe bhen huutortaa innde Alla nden kulol hita bhe bonnitu yamiroore tonhunde nden jogorgol innde Alla nden meere.

Laamateeri ndin e weltaare wonde nden ka kammu no humii ka bhernde bhen bhe Ruuhu Joomiraadho on woni e mun. E dhiya saa’iiji yimbhe bhen no miijoo wonde kammu ngun ko ka dow ko’e mabbhe wontiri, awa kadi jahannama on ko ka ley teppe mabbhe wontiri. Kono hidhen hoolii fii ko Almasiihu on wondi e men kon haa ka lannoode aduna. Tampereeji e satteendeji aduna on e mun hidhen waawi hodhude ka nokkeeli makko yaajudhi dhin ko fii annabi Iisaa no maaki: «Ko mi wowlirani on nii, ko fii yo on hebhu bhuttu e an. On hebhoyay satteendeeji e oo aduna, kono wakkilee, ko fii min mi foolii aduna on» (Yuuhanna 16:33).

Jamaa Zabuluunu on e mo Neftali on no siforaa fii mun wano «bhe andaa Alla, bhe Jaliilu bhen» siforaa non fii mun. Dhun no holli fii darnde hayfunde e hersiniinde nde dhin bolondaaji Yahuudiyankeebhe fawanoo e mun nden. «Zabuluunu» no firi «hodho bhantiingo» (Fuddhoode 30:20). Yaaquuba du’anino Zabuluunu e fee wi’ugol wonde «o hodhoyay ka daande baharu» (Fuddhoode 49:13). Dhun ko misal fii jamaa Joomi hodhoyoowo on feere «e mo tawndoytaake on e dhiya leyyhi hedditiidhi» (Deftere Adaduuji nden 23:9), kono o jillondiri e dhiya leyyhi, o tawdaa e ko dhi nyiddinaa kon (Zabuura 106:35; Husaa’a 7:8).

«Neftali» ko firi ko «mi gertike» (Fuddhoode 30:8). Dhun ko misanaa en ko jamaa Joomi on, bhen okkaabhe hettaare nden sabu ko bhe gomdhini kon Alla e nder tippiro mabbhe ngon (Fuddhoode 49:21). Bhay jamaa on accii tippirde, aybhe bhen fuddhii tampingol bhe.

Bhen bugitiibhe Almasiihu on ko wuurubhe e nder niwre. Ko bhuri kon fow hulbhinaade ko ko tawi kon hibhe «joodhii» e ndun muraadu. Joodhagol joodhande juutunde, bhay si en joodhike, haray ko neebhugol ebbhandhen. Yogaabhe no ka niwre e hibhe weltori wonugol dhon, wurin bhe faalaaka yaltude nder ton. «E hino nyaawoore nden: ndaygu ngun arii ka aduna, kono yimbhe bhen yidhii niwre nden bhuri ndaygu ngun, bhay kuudhe mabbhe dhen ko bondhe» (Yuuhanna 3:19).

No bolondaaji Isra’iila dhin fewndori non no yurmi. Leydhe dolnude buy hande no wondi e suga ndun muraadu. Hidhen haani yurmeende bhe, toranoo bhe Alla. Ko bhuri e yurmude kon non ko ko tawi kon leyyhi dhin no joodhii e niwre nden, hara ndaygu Linjiila on ngun no hundiri bhe cendhe fow. On wondho e nder niwre nden bhayru hino nibbhiti no waawi hebhude pellital wondema naange ngen fudhay ko neebhaa, kono on wondho ka nder niwre, hara ko o bundho yaawataa udditude gite. Hidhen wondi e ndaygu nyalorma, e ko nafa hondhun hebheten si tawii en wondaa e ndaygu Joomiraadho on ngun?

Ndee halfere «laamateeri» no yaltintini kadi landho laamoroowo faamu e bawgal e mangu. Bhawto o maayude, o immintinee, Almasiihu on no maaki wondema: «Mi yedhaama kala bawgal ka kammu e ka hoore leydi.» Ko tippude e dhin kongudhi, o fennyiniri fii makko wa landho laamateeri kammu ngun. En weltorii fii ko Alla woni kon landho. Himo laami rewrude e Bhiddho makko on, on okkitirdho hoore mun sadaka fii men fii no o sottira en lette junuubu dhen e no o labbhinira en. Ko landho men on jeyi ndin laamateeri, hidhen tawaa non e mayri.

Arugol laamateeri Almasiihu on ndin ko seedha seedha laatori. Annabi Yaayaa lootoowo maande tuubuubuyee on adii arude. Ontuma annabi Iisaa Landho on ari fii addangol yimbhe bhen ndaygu ngun, o labbhina bhe fii no bhe rindhirana humodirgol e Alla. Ontuma Ruuhu annabi Iisaa on tippii e gomdhinbhe bhen, o yedhi bhe pellital fii naatugol mabbhe ka nder laamateeri Alla. Ka lannoode, annabi Iisaa artoyay e nder mangu makko ngun, o laamoyoo aduna on. Taariika laamateeri Alla ndin no holli bhantal e fokkitande e bheydande hella tobbhere labaande mawnude. O fuddhike, jooni himo wondi e men, o fennyinoyay mangu makko ngun e bawgal makko ngal no yi’orta. En fow en yi’oyay mo. Huutoren daaluyeeji annabi Iisaa dhin ka o maakani en dhon: «Tuubee ko fii laamu kammu ngun bhadike.» Hara ko ka nder laamateeri kaa ko ka bhawo mayri wontirdhon? Hita on yejjita wonde laamateeri ndin hinaa kisiyee mon on onon tun ndi fewti. Hindi fewti kadi bhen bhe nanaali taho fii Linjiila on. Okkee bhe feere kambhe kadi no bhe tuubira e no bhe wonira jibinaabhe dhimmun ka nder bheynguure Ben mabbhe wondho on ka kammu.

TORAARE: Mi mawninii ma yaa an Joomi sabu a fillitike noddaandu maa ndun fii tuubugol ngol e bhangingol ngol fii laamateeri maa ndin. Mi faalaaka wonude welsidiidho, kono midho faalaa selude junuubaaji an dhin rewrude e bawgal wongal ngal e innde maa nden. Midho hendaade nafa yurmeende maa nden e nder habbagol ko artataa kon ko bhooyaa. Mi torike ma yo a tagu e an nhannyaare e laabhal e peewal fii no jikku an on teddinira maa. Imminan e bhee faalaabhe naatugol ka nder laamateeri giggol maa ngol, wallitodhaa mi no mi saatinira bhe e no mi poodhira bhe haa bhe hewta yeeso maa.

LANDE:

  1. Ko fii hondhun annabi Iisaa fillitanii Kibaaru moyyho mo Lootoowo maande tuubuubuyee on waajii on e maanaa: «Tuubee, ko fii laamu kammu ngun bhadike»?

www.Waters-of-Life.net

Page last modified on May 18, 2012, at 09:24 AM | powered by PmWiki (pmwiki-2.3.3)