Previous Lesson -- Next Lesson
1. Yeedhidda Towbada (Matayos 3:1-12)
MATAYOS 3:7-9
7 Laakiin goortuu arkay qaar badan oo Farrisiin iyo Sadukiin ah oo baabtiiskiisa u yimid wuxuu ku yidhi, Dhal jilbisay, yaa idiinka digay inaad ka carartaan cadhada imanaysa? 8 Haddaba midho toobad istaahila soo bixiya, inaad isku tidhaahdaan, Waxaannu leennahay Ibraahim oo aabbe noo ah, waayo, waxaan idinku leeyahay, Ilaah waa karaa inuu dhagaxyo uga kiciyo Ibraahim. (Yooxanaa 8: 33-39; Rooma 2: 28-29; Rooma 4:12)
Waqtiga Yooxanaa Baabtiisaha, firqooyinka Faarisiyiinta waxaa ku jiray ilaa 6,000 xubnood. Waxay isu haysteen inay ka go'een dadka oo ay Eebbe u hoggaansameen iyagoo ku sababeynaya in aan lagu nijaasaynin inta kale ee waddankooda la quudhsado, laakiin si adag oo sax ah u xajinayaan dhammaan amarradii Axdigii Hore, waxayna si adag ugu hoggaansameen dhaqammadii aabbayaashood. Waxay doonayeen inay ku maareeyaan xaaladaha nolosha xeerar adag. Xilalka ay go aansadeen waqtigii Ciise waxay gaarayeen 248 waajibaad iyo 365 mamnuuc. Waxay naftooda u bixiyeen gebi ahaanba inaanay ku xadgudbin midkoodna inay boqortooyada Masiixu dhaqso u timaado. Waxay rumaysnaayeen in ninku isku badbaadin karo isagoo sharciga ilaaliya. Ma aysan fahmin in sharcigu uusan siinaynin aadanaha awooda jacaylka. Waxay cambaareyneysaa naftiisa anfaca waxayna daaha ka qaadeysaa dembiyadiisa sida muraayada oo kale.
Sadukiintii waxay isu arkeen inay yihiin xaq iyo cibaado. Waxay ka mid ahaayeen wadaaddo caan ah iyo dad caan ah oo u furnaa nolosha casriga ah iyo fikradaha Griigga iyo Ro-man oo isku dayay inay fikradahaas ku xiraan Qorniinka. Sadukiintii way diideen inay malaa'igo jiraan. Waxay diideen inay rumaystaan nafta aan dhimanayn, iyo sarakicidda dadka dhintay, waxayna u qaateen xukunka ugu dambeeya inuu yahay khiyaali. Waxay ka shakiyeen faragelinta Eebbe ee taariikhda aadanaha, sidaa darteed qaar iyaga ka mid ah ayaa ku hoos noolaa halku-dhigga ah: "Aan cunno oo cabno berrito waan dhiman doonnaa." Dhinaca kale, macbudka iyo allabaryadiisuba waxay ahaadeen, sida ay aaminsan yihiin, nuxurka dib u heshiisiinta Ilaah. Oo iyagu waxay lahaayeen dad badan oo wadaaddo ah, oo wadaaddadii iyo kuwii reer Laawi oo dhammuna waxay ugu wada adeegeen xafiisyadooda. Waxay la macaamileen, intii suurtagal ah, Roomaanku inay ilaaliyaan imaaraddooda Yuhuudda agagaarka macbudka.
Yooxanaa Baabtiisaha, isagoo geesinimo weyn leh, wuxuu kuwa diinta ugu yeeray "dhallaanka jilbiska". Yuhuudi kasta wuu ogaa in Kitaabka Quduuska ahi uu Shayddaanka ugu yeedho "abeesada". Yooxanaa wuxuu ugu yeeray "dhallaanka jilbiska" sababtoo ah xumaantooda iyo waxbariddooda sunta ah iyo macangagnimadooda khiyaano ay uga cararaan cadhada ku imaanaysa aqbalida baabtiiskiisa tawbad keen la'aan. Wuxuu weyddiiyey yaa uga digay inay ka cararaan cadhada imanaysa — isla cadhada, sida ay ku ogaadeen Qorniinka, ee ku dhici doonta kuwa sharka leh markii Masiixa la muujiyo. Si geesinimo leh, Yooxanaa wuxuu u cambaareeyay isku-kalsoonidooda toosan ee ay ku meteleen ilaalinta sharciga ee sharciga. Wuxuu u tartamay nolosha xorriyadda lagu helay adoo sharciga ilaalinaya taa bedelkeedana wuxuu tixgeliyey sharciga inuu muujiyo dembiga. Waxa kale oo uu gartay cadhada Ilaah ee munaafaqnimo kasta iyo is-khiyaanaynta ilaalinta cibaadooyinka wuxuuna ka marag kacay xukunka ka dhanka ah kuwa nool oo dhan Ilaah la'aan, maxaa yeelay, mid xaq ah oo Ilaah hortiisa ku yaal ma jiro. "Dhammaantood way wada jeesteen, dhammaantoodna waxay noqdeen kuwa aan faa'iido lahayn; mid wanaag falaa ma jiro, midnaba" (Rooma 3:12).
Kuwa kale wuxuu u maleeyey inay ku filan tahay inuu ku yiraahdo, Toobad keena, waayo, boqortooyadii jannadu waa dhow dahay. Laakiin markuu arkay Farrisiintii iyo Sadukiintii isdaahirsanaa oo imanaya, wuxuu arkay inay lagama maarmaan tahay inuu canaanto oo ujeeddooyinka Ilaah u sii sharraxo. Yooxanaa si adag ayuu ula hadlayaa, ugumuu yeedhin "Rabbi" ama kuma siinin sacab ay caadeysteen, wuxuu ugu yeeray "ciyaal jilbisay." Masiixu wuxuu iyaga siiyey isla cinwaankaas (Matayos 12:34; 23:33). In kasta oo ay u muuqdeen kuwo qumman oo run ah, haddana waxay ahaayeen sunta jilbiska iyo sunta sunta ah, oo ay ka buuxaan xumaan iyo cadaawad wax kasta oo wanaagsan.
Haddaba, waa maxay midhaha towbaddu? Dadku waa musuqmaasuq, xitaa ujeedadiisa mana wanaag samayn karo. Sidaa darteed miraha loo baahan yahay waa:
- Kow: Aqoonta dhabta ah ee liidashadeena.
- Midda labaad: jabka hankeenna ee qirashada dembiyadeenna Ilaah hortiisa.
- Saddexaad: Salaadda joogtada ah ee ah in awoodda Ilaah inagu dhex noolaado oo ay noo horseedo nolosha quduuska ah.
- Tan afraad: Go, aan qaadashada iyo adkaysiga ku noolaanshaha mar walba ilaahay.
Kuwa dhaha waan ka xumahay dembiyadooda oo hadana kusii adkeysanaya uma qalmaan mudnaanta tawxiidka kuyimaada. Kuwa qiraya toobadda iyo kuwa la baabtiisay waa inay runti ka toobad keenaan dembigooda oo ay toobad keenaan, iyagoo ku dadaalaya inayna waligood samayn wax aan ku habboonayn dembiile toobad keena. Qalbigu toobad keenaa wuxuu qofka u horseedaa inuu noqdo mid is-hoosaysiiya, oo ugu mahadnaqa naxariista ugu yar, oo ku samirta dhibaatada ugu weyn, kana taxaddara inuu ka fogaado dhammaan muuqashada dembiga, oo ku bato shuqul kasta oo wanaagsan, oo uu noqdo mid sadaqad ku leh xukunidda dadka kale.
Yuhuuddu waxay rumaysnaayeen in maadaama Ibraahim uu ahaa aabbahood, taasi waxay dammaanad ka qaadday ballanqaadyadii Ilaah iyo axdiyadiisii iyo in Eebbe uusan dib ugu noqon ballanqaadyadiisii. Yooxanaa wuu canaantay caqiidadan wuxuuna ugu yeedhay carruurta Ibraahim carruurtii Shaydaanka. Wuxuu farta ku fiiqay dhagxaanta tirada badan ee cidlada ku hareeraysan wuxuuna u sheegay hadii qalbigooda dhagaxa ahi uusan jabin oo aysan waydiisanaynin ilaahay quluubta ruuxiga ah ee cusub, ee naxariista leh, "Ilaah wuu awoodaa inuu dhallaankaas uga koriyo Ibraahim."
Odhaahdan, "Eebbe waa awoodaa inuu dhallaankaas uga kiciyo Ibraahim" waa mid walaac ku leh adduunkeenna maanta. Quluubta dad aad u tiro badan ayaa adkaaday oo iyagu ma maqlaan codka Ilaah dhexdooda sababtoo ah boqolaal sano oo caqiidooyin Masiixi ah oo lidka ku ah Masiixa. Laakiin annagu waan rumaysan nahay, oo waxaannu farxad ku aqbalnaa Yooxanaa Baabtiisaha, in Ilaah awoodo inuu carruur uga kiciyo Ibraahim qalbiyadooda dhagaxa ah.
Waa mala-awaal aan micno lahayn in laga fikiro in xiriir wanaagsan lala yeesho dadka nagu wareegsan ayaa naga badbaadin doonta. In kasta oo laga yaabo inaan ka soo farcannay awoowayaal dhowrsoon, waxaa naloogu deeqay aqoon diineed, waxaan leenahay qoys meesha ugu sarreysa cabsida Eebbe tahay, ama waxaan leenahay saaxiibo wanaagsan oo nala taliya oo noo soo duceeya, maxay waxan oo dhammi innoo tarayaan haddii aynaan toobad keena oo ku noolaada nolol toobad keena? Adigana ka warran, walaalka qaaliga ah - miyaad nala rumaysanaysaa oo aad qiraysaa awoodda badbaadinta ee Rabbiga?
SALAAD: Ilaahow Quduusow, waad ka xanaaqsan tahay dulmi kasta iyo wasakh kasta; oo waad diidaysaa munaafaqnimada iyo is-khiyaanaynta oo dhan. Fadlan iga caawi inaan Farrisi ama Sadducee noqonin, laakiin hortaada ayaan ku jebi lahaa oo ka toobad keenaa dembiyadayda. Waxaan had iyo jeer weydiistaa naxariistaada, in xooggaagu ku abuuro daciifnimadayda miraha ruuxaaga saafiga ah. Adigu waxaad tahay Xaakinkayga iyo Badbaadiyehayga, fadlan ha iga tagin.
SU'AAL:
- Waa ayo Farrisiintu, yaase yihiin Sadukiin?