Previous Lesson -- Next Lesson
1. Usoro ọmụmụ Jizọs (Matiu 1:1-17)
MATIU 1:9-11
9 … Ehaz we mua Hezekaia. 10 Hezekaia we mua Manase, Manase we mua Emon, Emon we mua Josaia. 11 Josaia we mua Jekonia na umu-nne-ya, bú ndi-dina rue mb aboute emere ka ha je biri na Babilon.
Alaeze Ukwu Asiria jiri ike dị ukwuu na-achị Etiti ọwụwa anyanwụ.Ọ dị n'etiti Taịgris na Naịl. Obere alaeze ndị Juu gbara Yerusalem gburugburu bụ ogwu n’anya ndị na-achị ya. Ya mere ndị Asiria malitere ịnọchibido obodo udo na 701 BC na nnọchibido ahụ kwụsịrị na-atụghị anya ya site na enyemaka nke Onyenwe anyị mgbe ndị agha Sennacherib merụrụ ihe otiti ihe dịka ndị agha 185 000 nwụrụ n'otu oge.
N’oge ahụ, otu eze na-anụ ọkụ n’obi aha ya bụ Hezekaya bi na Yeruselem. Ya na Aịzaya, onye amụma a ma ama rụkọrọ ọrụ. Onye-nwe nke usuu nile nke ndị agha pụtara ìhè nye Aịzaịa ma ziga ya dịka onye amụma dị ike ịkpọ eze ya na ndị ya ka ha chegharịa na nkwenye siri ike na ikwesị ntụkwasị obi nke Onye Kachasị Elu. Ndị Juu mara jijiji, mana ha agbanweghị ma ọ bụ mee onwe ha ka ọ bụrụ nsọpụrụ Chineke. Kama nke ahụ, ha nọgidere na-ebi ndụ ntụsara ahụ na nganga.
Otu narị afọ mgbe ọrụ ebube a sitere n'aka Chineke, eze ahụ na-asọpụrụ Chineke bụ́ Josaịa bịara mee mgbanwe dị ukwuu nke metụtara okwu okpukpe na nke ọha na eze. O we chikọta ndi Israel, gua ha na nti-ha akwukwọ iwu ahu nke ahuru n'ulo uku Chineke. Ọ rụziri ụlọ nsọ Jehova, doziekwa ememme ya niile ka e wee doo ndị ahụ nsọ n'ezie. Mana, ebe ọ bụ na iwu enweghi ike imeri mmehie, nrụrụ aka dị omimi karịa ihe pụtara ìhè.
N’oge ahụ, Chineke zigara otu onye amụma dị ike a na-akpọ Jeremaya (626-580 BC) onye dọrọ ndị ya aka ná ntị na alaeze dị n’ebe ndịda ga-agabiga. Ọkpụkpọ oku ọ kpọrọ ka anyị chegharịa ka na-adọta anyị taa. Onye amụma ahụ tara ahụhụ nke ukwuu site na mkpagbu nke ndị eze ya n'ihi na ọ hụrụ na njedebe nke ala-eze ma kpọọ agbụrụ ya ka ha gee ntị na ndọrọ ndọrọ ọchịchị iji tụgharịa uche wee kwenye ndị iro.
N’oge ahụ, e meriri ndị Asiria na Mesopotemia. Babịlọn weghaara ọtụtụ ọdịnala na ihe onwunwe ndị Asiria, ma manye ebo Juda ịkwụ ụtụ buru ibu maka eze Babilọn ọhụrụ ahụ. Na mgbe ndị Juu nupụụrụ ndị Babilọn isi na 597 BC, ndị agha nke Nebukadneza wakporo ma weghara Yerusalem n’egbughị oge, eze a wee nye ndị Juu ohere nke ndị a maara aha ha ma dọrọ ha n’agha. Ndị ahụ fọdụrụnụ kpuru ìsì nke na ha echeghịdị echiche banyere adịghị ike ime mmụọ na nke ọchịchị ha. Obere agbụrụ a nupụrụ isi na 587 BC n’oge Zedekaịa, n’ihi nke a, e bibiri obodo ha ma dọrọ ha nile n’agha.
Ikpe Chineke agaghị ewepụ ndị ọ họpụtara ma ọ bụrụ na ha mebie ma si n’ebe ọ nọ pụọ ma chegharịa. Ihụnanya ya dị nsọ n’ebe ha nọ bụ ebum n’obi nke inye ụdị ntaramahụhụ ahụ iji weta nchegharị ka o nwee ike ịtọhapụ ndị a dọtara n’agha ma mee ka ha dị ọhụrụ.
EKPERE: O Dinwenụ, biko gbaghara m maka echiche dị warara m nwere. Kuziere m ka m ga-esi gbanwee obi m ka m ghara iwere ọla edo, ma ọ bụ nkasi obi, ma ọ bụ ngwa ọgụ, dịka chi nke ndụ m. Nye m Mmụọ Nsọ gị iji doo m nsọ maka omume na-anabata nke ọma n'eziokwu, ịdị ọcha, ịhụnanya na ngọnarị onwe onye, dị ka omume nke Kraịst gị n'ụwa. Ka alaeze gi bia, ka eme uche Gi na ndu m dika esi eme ya n’eluigwe.
AJUJU:
- Olee otú Chineke si chebe alaeze dị n’ebe ndịda, oleekwa otú o si mee ka a dọrọ ya n’agha?