Next Lesson

Hyrje në Librin e Veprave të Apostujve

Si filloi përparimi ngadhënjimtar i Krishtit:
Hyrje në Librin e Veprave të Apostujve

Zoti Jezus Krisht është ende gjallë. Trupi i tij nuk u kalb në varr, por me të vërtetë u ringjall prej së vdekurish dhe iu shfaq dishepujve të tij për dyzet ditë. Pastaj u ngjit në qiej dhe u ul në të djathtën e Atit të tij, ku jeton dhe mbretëron me të në unitetin e Frymës së Shenjtë, i vetmi Perëndi nga përjetësia në përjetësi.

Që nga ngjitja e tij në qiej, Krishti e ka ndërtuar kishën e tij në heshtje dhe planifikim dhe e ka zhvilluar atë pavarësisht nga të gjitha fuqitë kundra Perëndisë, sepse kisha e tij është fryti dhe rezultati i triumfit të tij në kryq. Të gjitha veprat e apostujve janë ndërtuar mbi pajtimin e plotë me Perëndinë dhe të gjithë anëtarët e Krishtit janë pjesëmarrës në përparimin e tij triumfues. Kryqi është baza e të drejtës legjitime të veprave të apostujve dhe të gjithë kishës së Krishtit.

Përpara se të ngjitej në qiell, Jezusi i urdhëroi dishepujt e tij të prisnin Premtimin e Atit në Jeruzalem që ai t'i mbushte me fuqinë e Frymës së Shenjtë, e cila do t'i mundësonte të përhapnin ungjillin nga Jeruzalemi në Romë, kryeqyteti i atëhershëm i kulturës botërore. Kështu, urdhri i Krishtit drejtuar apostujve për të predikuar botën nënkuptonte dërgimin dhe ngarkimin e tyre. Fryma e Shenjtë që banonte në ta dhe asnjë fuqi tjetër, ishte shtysa e tyre për predikimin dhe kishën.

Tema e Veprave të Apostujve

Ai që lexon këtë libër unik, zbulon shpejt se libri nuk synon të gjurmojë veprat e bëra nga vetë apostujt, por veprat e Krishtit të vazhduara nga Fryma e tij tek dishepujt e tij pasi ai u ngrit. Libri përmend vetëm pak veprat e disa apostujve, kryesisht Pjetrit dhe Palit. Duke filluar nga kapitulli 13, lexojmë vetëm pak për Pjetrin, të cilit nuk mund t’i gjejmë asgjë për vdekjen e tij. Edhe shërbesat e Palit, të cilat përmenden në detaje, ndërpriten në fund të burgimit të Palit në Romë, sepse qëllimi i autorit nuk ishte të përshkruante saktësisht veprat e apostujve, në mënyrë kronologjike dhe në imtësi, por të informonte për përhapjen e ungjillit të Krishtit dhe themelimin e shtrirjen e kishës nga Jeruzalemi në Romë.

Shërbëtorët e Zotit u bënë si një ekip garash, secili duke i dorëzuar tjetrit pishtarin e ungjillit derisa ungjilli i shpëtimit arriti në kryeqytet. Kështu, tema e Veprave të Apostujve është përparimi i vërtetë dhe triumfues i ungjillit të shpëtimit të udhëhequr nga Krishti i gjallë nga Jeruzalemi në Romë.

Përbërja e Librit

Apostujt nuk krijuan një plan të detajuar për betejën shpirtërore të përhapjes së mbretërisë së Perëndisë, por Zoti i gjallë ndërhyri personalisht herë pas here në jetën e kishës së hershme, derisa ajo më në fund u forcua dhe u përhap së pari në Samari dhe Antioki dhe më pas mbërriti në Romë. Perëndia zgjodhi vet hebreun Pal, i cili fliste greqisht, për të realizuar përparimin triumfues të ungjillit të tij drejt Romës. Pak kohë përpara se të zgjidhte Palin, dhjaku Stefan dhe bashkëpunëtorët e tij grekë me origjinë hebreje patën një ndikim të madh te të krishterët me origjinë hebreje që u vendosën në Palestinë. Prandaj, mes të dyja palëve shpërtheu një luftë e hapur. Kjo është arsyeja pse Zoti i mblodhi apostujt e tij në frymën e dashurisë që ata të mund të mbanin mbledhjen e tyre të parë apostolike në Jeruzalem (kapitulli 15), pasi kishin marrë hirin si të vetmen arsye të shpëtimit dhe kishin refuzuar drejtësinë me anë të veprave. Me këtë zhvillim, kishat e johebrenjve u çliruan nga nuanca judaike dhe zinxhirët e ligjit dhe njohja e dashurisë së Krishtit u bë një fe botërore e gatshme për të ecur përpara.

Në të njëjtën kohë, vetë Zoti i gjallë themeloi në Antioki një qendër të dytë të krishtërimit, përveç së parës në Jeruzalem. Dhe përhapja e ungjillit filloi nga Antiokia derisa mbuloi Azinë e Vogël. Me këtë fuqi ungjilli u hodh në Evropë, depërtoi qytetet dhe provincat greke dhe më në fund arriti në Romë.

Libri është i ndarë në tri pjesë:

Kush është Autori?

Autori i këtij libri nuk e identifikoi veten me emër, as nuk na dha ndonjë provë të qartë për veten, duke e konsideruar veten të parëndësishëm. Megjithatë, që në fillim kishte një marrëveshje unanime, që Luka, mjeku grek nga Antiokia, ishte autori i këtij libri unik, sepse ai i njihte me saktësi situatat në atë qendër të krishterë. Vetë Luka ishte i zoti në gjuhën greke. Ai i shkroi raportet e tij me dashuri dhe dashamirësi dhe përmendi fjalët dhe fjalimet e apostujve në stilin e tij të rrjedhshëm dhe të mirë. Në librin e tij, ai u referohet njerëzve të devotshëm midis johebrenjve, sepse ishte një prej tyre përpara se të lindte përsëri sipas dëshmisë së ungjillit. Luka e takoi Palin në udhëtimin e tij të dytë misionar dhe e shoqëroi nga Troasi në Filipi. Ai mori pjesë në predikimin në atë qytet ushtarak dhe Pali e la atje për të ndërtuar dhe për t'u kujdesur për kishën e re pas largimit të tij. Apostulli e mori edhe një herë me vete kur u kthye në Jeruzalem, ku Luka e la mësuesin e tij Palin për të mbledhur informacion për ungjillin dhe librin e tij të Veprave të Apostujve. Zbulojmë se Luka e kishte vizituar gjithmonë Palin gjatë burgimit të tij në Çezare dhe më pas. Ai vazhdoi me të, i shërbeu, u mahnit me jetën e tij shpirtërore dhe e regjistroi mbrojtjen e tij për vete. Ai nuk e la në udhëtimin e tij të gjatë e të frikshëm, derisa mbërriti në Romë. Pjesët e shumta "ne" tregojnë se ku Luka u bashkua me Palin si dëshmitar okular dhe si bashkëudhëtar.

Për kë u shkrua libri?

Luka, ungjilltari shkroi qartë se ky libër i kushtohej Teofilit, të njëjtit person të cilit ai i drejtoi ungjillin e tij të shenjtë. Luka ia drejtoi atij të dyja veprat e tij, duke formuar një tërësi në dy pjesë. Ne dimë diçka për personin e Teofilit nga (Luka 1:1-3). Teofili, emri i të cilit do të thotë "dashurues i Perëndisë" ishte një njeri i shquar me gradë të lartë në Perandorinë Romake. Besimi i tij në Krishtin filloi gjatë shërbimit të tij në Antioki. Ai dëshironte të merrte detaje më të sakta rreth zhvillimit të krishtërimit shpirtërisht dhe historikisht, si i trajtuan nëpunësit romakë kishat (me apo pa të drejtë). Deri në çfarë mase mund të ishin parimet e ungjillit një themel për një botë të re. Gjatë shoqërimit të Palit, apostullit, dhe i udhëhequr nga Fryma e Shenjtë, Luka mblodhi të gjitha detajet nga lindja e Krishtit deri në hyrjen e Palit, apostullit në Romë dhe ia prezantoi Teofilit këtë histori rrëfyese të shkruar me rregull rreth rrjedhës së fuqisë së Perëndisë për të vendosur atë që kishte besuar dhe për të mbështetur sigurinë e tij, siç i tha Pali rojtarit të burgut në Filipi: "Beso në Zotin Jezu Krisht dhe do të shpëtohesh, ti dhe familja jote".”

Data

Ndërsa mbërritja e Palit në Romë ka shumë mundësi në vitin 61 pas Krishtit dhe ndërsa situata më pas u trazua dhe u gjetën shumë ungjij në kohën kur u shkrua ungjilli i Lukës, ka shumë të ngjarë që Lluka, mjeku, shkroi Librin e Veprave të Apostujve gjatë viteve 62-70 pas Krishtit si pjesën e dytë dhe vazhdimin e tregimit të krishtërimit të filluar në ungjillin e tij, kur ai kishte hulumtuar me saktësi, zell dhe lutje dhe kishte biseduar me dëshmitarë okularë të jetës së Krishtit, gjithashtu me Marinë, nënën e Krishtit dhe Filipin, dhjakun. Ai nxori nga burimet e shkruara tekstet më të rëndësishme, të cilat i konsideroi të nevojshme për të përshkruar personin, veprat dhe apostujt e Krishtit dhe ia paraqiti guvernatorit Teofil.

Ne e falënderojmë Zotin Jezu Krisht me gjithë zemrën tonë që thirri Mjekun grek dhe e udhëzoi që të mos e ndalonte shkrimin e tij në fund të ungjillit të tij, por e ndriçoi atë me njohurinë se Zoti i gjallë nuk do të vinte menjëherë, por do t’i predikonte kombeve para ardhjes së tij. Ndërsa dymbëdhjetë apostujt së bashku me kishën e hershme rreth tyre prisnin në Jeruzalem ardhjen e Krishtit, të krishterët në Antioki morën njohuri nga Fryma e Shenjtë për të përhapur ungjillin e shpëtimit në mbarë botën dhe për të shtyrë përparimin e ungjillit drejt Romës. Nëse Luka nuk do të kishte punuar me zell dhe saktësi, nuk do të kishim mësuar saktësisht se si Krishti e përhapi mbretërinë e tij në botën greke. Tani që Zoti na ka shkruar në këtë libër një shembull për predikimin dhe për themelimin e kishave, jemi në gjendje sot të mësojmë se si Fryma e Shenjtë i ripërtërin besimtarët, i nxit ata të shërbejnë dhe triumfon në dobësinë e tyre. Nuk ka stërvitje më të mirë për shërbëtorët e Zotit sesa të studiojnë Librin e Veprave të Apostujve, ku mund të shohin dorën e Zotit Jezus duke vepruar me ata që i binden thirrjes së tij.

PYETJA:

1. Cilat janë qëllimet e Lukës për shkrimin e Librit të Veprave të Apostujve? Çfarë dini për Teofilin?